Η Πεντάμορφη και το Τέρας (La Belle et la Bete)
21.09.2003

Από τον Παντελή Φραντζή

Ο Jean Cocteau είχε αποσαφηνίσει τον καλλιτεχνικό του προσανατολισμό, από την πρώτη του κιόλας ταινία, το «Αίμα του Ποιητή», του 1932. Η πραγματικότητα που επιθυμούσε να επικοινωνήσει μέσα από την τέχνη του κινηματογράφου, ήταν τελείως ξένη στην συμβατική, ευρέως αντιληπτή καθημερινότητα. Το ενδιαφέρον του έμοιαζε στραμμένο σε κόσμους διαφορετικούς, παράλληλους με τον δικό μας, χωροχρονικά απροσδιόριστους, αλλά παρόλα αυτά αληθινούς, ακριβώς όπως ένα όνειρο. Αυτούς τους κόσμους επεδίωκε να κινηματογραφήσει, στις ευχάριστες, αλλά αναπόφευκτα και στις εφιαλτικές εκφράσεις τους. Αναμφίβολα, υπήρξε γνήσιος εκφραστής του σουρεαλιστικού ρεύματος δημιουργίας. Όπως προκύπτει, ιδανικός τόπος ανάδειξης αυτών των καλλιτεχνικών του φαντασιώσεων, υπήρξε ο κόσμος των παραμυθιών.

Επιλογή του, το 1946, ένα παραμύθι γεννημένο από τη λαϊκή φαντασία, κάπου ανάμεσα στον 17ο και τον 18ο αιώνα, η πασίγνωστη ιστορία της Πεντάμορφης και του Τέρατος. Η Μπελ, μία κοπέλα απαράμιλλης ομορφιάς, μεγαλώνει δυστυχισμένη με τον πατέρα της και τις δύο κακές αδερφές της. Έπειτα από μία παράξενη νύχτα σε έναν εγκαταλελειμμένο πύργο στη μέση του δάσους, ο γέρος πατέρας συναντά το Τέρας και υποχρεώνεται να κάνει μία συμφωνία μαζί του: μέσα σε τρεις μέρες, θα πρέπει να επιστρέψει για πάντα στον πύργο ή να στείλει στην θέση του μία από τις κόρες του. Η καλοσυνάτη Μπελ θα θυσιαστεί προκειμένου να σώσει τον πατέρα της. Φυλακισμένη μέσα στο στοιχειωμένο κάστρο, θα ανακαλύψει πως υπάρχει κάτι σημαντικότερο από την εξωτερική ομορφιά, η ομορφιά της ψυχής και πως μόνο η αγάπη είναι ικανή να νικήσει κάθε πανίσχυρη κατάρα.

Σκηνές αλλόκοσμης, σουρεαλιστικής ομορφιάς, σκηνοθεσία ιδιοφυώς ευρηματική, απόλυτος σεβασμός στους κανόνες και τις ταχύτητες του αφηγηματικού είδους, του παραμυθιού δηλαδή, που όχι μόνο δεν δεσμεύουν τη δημιουργικότητα, αλλά βοηθούν στην αποδοτικότερη «εκμετάλλευσή» της, όλα αυτά και όχι μόνο, συνθέτουν μία ταινία εξίσου άρτια και ατμοσφαιρική με ένα όμορφο, ρομαντικό ποίημα.