Τελικός Απολογισμός του Φεστιβάλ
24.09.2003

Από τον Ορέστη Καραβά

Το φετινό 9ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας» μάς άφησε μια γεύση «λίγου», παρόλη την τριήμερη επέκταση της διάρκειάς του και την κατ’ επέκταση αύξηση των ταινιών που προβλήθηκαν. Πολλές άδειες θέσεις στις αίθουσες, μικρές ουρές στα ταμεία, χλιαρά χειροκροτήματα και σπάνια γιουχαΐσματα από την πλευρά των θεατών. Μέχρι πέρσι (που ήταν ασυγκρίτως η καλύτερη χρονιά του φεστιβάλ), ο κόσμος σκοτωνόταν για μια θέση στην κινηματογραφική αίθουσα και οι αντιδράσεις του έδιναν στην εκάστοτε προβολή το στίγμα και την αίσθηση του «φεστιβαλίζειν». Φέτος οι θεατές έμοιαζαν με ακροατήριο του Μεγάρου Μουσικής, όπου δεν επιτρέπεται να βήξεις, να φταρνιστείς, να μιλήσεις, να γελάσεις, να κοροϊδέψεις, να ξυστείς… «Διαγωγή κοσμιοτάτη», λοιπόν, για το κοινό των ταινιών του φεστιβάλ, ή μήπως «διαγωγή απαράδεκτη»;

Παρακολούθησα μόνο τρεις ταινίες φέτος, μιας και διάφοροι λόγοι με εμπόδισαν να παρακολουθήσω περισσότερες. Το «Finding Nemo» της Pixar-Disney, παρ’ όλες τις φήμες που προηγήθηκαν σχετικά με την εντυπωσιακά υπερεπιτυχημένη του πορεία στα αμερικανικά ταμεία, δε συγκέντρωσε τον αναμενόμενο κόσμο στο «Αττικόν». Κι ας ήταν Κυριακή. Η ταινία από μόνη της αναπαρήγαγε όλα τα ντισνεϊκά κλισέ σε εκνευριστικό βαθμό, αλλά εκείνο που με ενόχλησε περισσότερο ήταν η απάθεια με την οποία την παρακολουθούσαν οι θεατές. Ένιωθες πως το κοινό απαρτιζόταν από συνταξιούχους! Κανένα γελάκι πού και πού ενίσχυε την αίσθηση ότι οι «παππούδες» είχαν φέρει τα εγγόνια τους στο σινεμά. Αποτέλεσμα: -1.

Κάθε χρόνο, ο συνεπής επισκέπτης του φεστιβάλ περιμένει να δει μια ταινία που γι’ αυτόν θα ξεχωρίσει, που θα του μιλήσει ιδιαίτερα και θα τον κάνει να πει πως άξιζε που ήρθε κι αυτή τη χρονιά στις «Νύχτες Πρεμιέρας». Το βραζιλιάνικο «Carandiru» ήταν φέτος για μένα αυτή η ταινία. Σκληρή και συνάμα ανθρώπινη, η κάμερα του Hector Babenco κατέγραφε την κατάσταση των μυθικών φυλακών του Καραντίρου και πλησίαζε διακριτικά τους χαρακτήρες για τους δώσει το χρόνο να αναπτυχθούν στο πανί και να διηγηθούν τη δική τους ιστορία. Οι ενδοαναφορές στο ευρύτερο έργο του σκηνοθέτη έκλειναν το μάτι στους σινεφίλ που αποκρυπτογραφούσαν ευτυχισμένοι. Αρκετά μεγάλο σε διάρκεια, αλλά χορταστικό. Αλλά κι εδώ ο κόσμος λιγοστός. Αποτέλεσμα: +1.

Του γιαπωνέζικου «Battle Royal» προηγήθηκε ο χαρακτηρισμός «βουτηγμένο στο εφηβικό αίμα». Έξω από τη μεγάλη αίθουσα του «Δαναού» περίμενε υπομονετικά ένα αρκετά μεγάλο πλήθος ατόμων που συνήθως παρακολουθούν «τέτοιες» ταινίες (όσοι είδαν πέρσι το «May» ή το «Tattoo» και πρόπερσι το «Πείραμα» θα καταλάβουν), πράγμα που προοιώνιζε πως το έργο που πρόκειται να δούμε θα επιβεβαιώσει τη φήμη του. Μάταια… Ο κόσμος ψιλοχειροκρότησε ένα-δυο φόνους, ψιλογέλασε σε καμιά-δυο ατάκες και μετά υπέμεινε στωικά την σχεδόν αδιάφορη και ανούσια δίωρη ταινία. Από τα 114 λεπτά της διάρκειάς της, αξίζουν μόνο τα πρώτα τέσσερα! Τζίφος. Πού εκείνες οι κραυγές που δικαιολογούσαν τον τίτλο «Scream» πριν από κάτι χρόνια ή οι αυθόρμητες αντιδράσεις των θεατών του «Irreversible»... Δυστυχώς απατηθήκαμε στις προσδοκίες μας ξανά. Αποτέλεσμα: κι εδώ -1.

Σύνολο αρνητικό για το φετινό Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Αθήνας, που μας κάνει κάθε καλοκαίρι να περιμένουμε με αγωνία το Σεπτέμβρη. Του χρόνου κλείνει τα δέκα του χρόνια. Οι άνθρωποι συνήθως γιορτάζουν στις στρογγυλές επετείους. Αναμένουμε συνεπώς και απαιτούμε μια δυνατότερη χρονιά, καθότι θα είμαστε ήδη «φτιαγμένοι» κι από τα μετάλλια των Ολυμπιακών Αγώνων!