Ορφέας (Orphee)
16.09.2003

Από τη Μαρία Βουγιουκαλάκη

Στην ίσως πιο πρωτοποριακή και για πολλούς καλύτερη ταινία του ο Κοκτό παίρνει το τον γνωστό αρχαιοελληνικό μύθο και του δίνει μια νέα δομή και σημασία, κρατώντας το βασικό του δίδαγμα, αλλά αλλάζοντας τις σταθερές. Βρισκόμαστε στην σύγχρονη εποχή και ο Ορφέας είναι ένα από τους πιο διάσημους ποιητές της εποχής του. Τον βλέπουμε να πηγαίνει το «καφέ των ποιητών» το πιο διάσημο στέκι των ποιητών, όπου όμως κανείς δεν τον αναγνωρίζει θεωρώντας τον ασήμαντο. Ένας από τους ποιητές, ο πιο αντιδραστικός αρχίζει ένα καυγά, η αστυνομία φτάνει και καθώς προσπαθεί να ξεφύγει τον παρασέρνουν δύο μοτοσικλετιστές. Μια μυστήρια γυναίκα τον παίρνει στο αυτοκίνητό της και ζητάει από τον Ορφέα να την ακολουθήσει. Περνώντας από το παραμύθι στον σουρεαλισμό και από τη μαγεία στην απλή απεικόνιση των ανθρώπινων σχέσεων, φαίνεται εδώ ο Κοκτό να καταφέρνει να συνδυάσει όλες του τις εμμονές, τα πάθη και δημιουργικότητα. Κάτι σαν την απόλυτη δημιουργία του, το έργο των έργων του μέσα από το οποίο προσπαθεί και ο ίδιος να βρει τις απαντήσεις στις αιώνιες αναζητήσεις του. Ο πρωταγωνιστής δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον ηθοποιό φετίχ του (μάλιστα οι φήμες λένε ότι ήταν κάποτε και εραστής του), τον Jean Marais και που συμβολίζει το πάθος του. Ο ρόλος του, που αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην αγάπη και τον φόβο για το θάνατο, εκφράζει την ατέρμονη αγωνιά του καλλιτέχνη, που γοητεύεται τόσο με τον θάνατο και σε όλη που την ζωή προσπαθεί να τον πλησιάσει. Ο Ορφέας από τότε που γνωρίζει τον θάνατο δεν φαίνεται πια να δίνει καμία σημασία στην επίγεια ζωή. Ακούει με ευλάβεια τα μηνύματα που του στέλνει και ακόμα και όταν πάει να σώσει την γυναίκα του το κάνει για να βρεθεί κοντά του. Η λειτουργία της κάμερας περνάει μέσα από την ψυχή του σκηνοθέτη. Τα υπέροχα εφέ (πρωτοποριακά για την εποχή του) με τους καθρέφτες και το rewind του φιλμ δείχνουν την λαχτάρα του να δημιουργήσει ένα μαγικό κάτω κόσμο. Το λυρικό σενάριο και τα φετιχιστικά κουστούμια συντελούν στην ολοκλήρωση του προσωπικού κόσμου που πλάθει ο Κοκτό. Εκεί που υπάρχει η αγάπη που θυσιάζεται γα την ήρεμη καθημερινή ζωή του ήρωα και ένα τέλος που ανατρέπει την ύπαρξή του.