Η ιστορική Οικία του Κωνσταντίνου Κανάρη στην Κυψέλη και οι ταινίες που γυρίστηκαν σε αυτή

H επέτειος της 25ης Μαρτίου είναι ιδανική αφορμή για μια ωραία ιστορία, που συνδέει τον Ελληνικό Κινηματογράφο με έναν από τους πιο γνωστούς αγωνιστές του 1821: τον Κωνσταντίνο Κανάρη. Ένα ταξίδι που ξεκινάει από το 1793 και φτάνει ως το 1969... χωρίς ούτε μια φουστανέλα.

Ο Κανάρης έμεινε στην ιστορία όταν στα 29 του χρόνια πυρπόλησε με τους άνδρες του τη νύχτα της 7ης Ιουνίου 1822 την τουρκική ναυαρχίδα στη Χίο. Προκαλεί μεγάλες απώλειες και το θάνατο του Τούρκου ναυάρχου Καρά Αλή. Γεννηθείς το 1793, ο Κανάρης έφτασε στο βαθμό του ναυάρχου πριν περάσει στην πολιτική. Διετέλεσε 5 φορές πρωθυπουργός (1844, 1848-49, 1864, 1864-65, 1877) επί 27 μήνες σύνολο.

Το σπίτι του Κανάρη στην Αθήνα βρίσκονταν στην οδό Κυψέλης και τον σημερινό αριθμό 56. Μετά το θάνατό του, ένα καφενείο-ζαχαροπλαστείο ονόματι "Ο Κανάρης" κι ένα μανάβικο κατέλαβαν το κάτω μέρος του σπιτιού, ενώ το κτήριο συνέχισε να χρησιμοποιείται και ως κατοικία.

Εκτός από το σκίτσο της Οικίας Κανάρη διασώζονται ελάχιστες φωτογραφίες από το χώρο, όπως αυτές εδώ που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.

Όμως δεν είναι η πρώτη φορά που ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου μας προσφέρουν ένα ιστορικό ντοκουμέντο, καθώς σε ανύποπτο χρόνο αποτύπωσαν την Οικία Κανάρη.

Η Φτώχεια Θέλει Καλοπέραση (1958). Σε αυτή την ξεχασμένη ταινία του Ορέστη Λάσκου ο ένας εκ των δύο πρωταγωνιστών (Νίκος Σταυρίδης) μένει σε ένα δωμάτιο μιας ταπεινής αυλής. Τα γυρίσματα αυτών των σκηνών έγιναν στην αυλή της Οικίας Κανάρη!

Σε κάμποσες σκηνές του Η Φτώχεια Θέλει Καλοπέραση (1958) έχουμε πλάνα από την αυλή της Οικίας Κανάρη, αλλά και τις εξωτερικής όψης του κτηρίου. Για παράδειγμα βλέπουμε ότι στον όροφο μένει ο δικηγόρος Κλεομένης (Κούλης Στολίγκας).

Μερικά χρόνια αργότερα στο Μπετόβεν και Μπουζούκι (1965) και πάλι ο Ορέστης Λάσκος στήνει το σκηνικό της ταινίας του στην αυλή της Οικίας Κανάρη. Εδώ ζουν οι βασικοί πρωταγωνιστές: ο μπουζουξής Μένιος Ντάντας (Μίμης Φωτόπουλος) και ο μαέστρος Ντολτσέτος (Νίκος Σταυρίδης). Η ταινία ξεκινά έτσι...

Στο Μπετόβεν και Μπουζούκι (1965) έχουμε ακόμα περισσότερα πλάνα από την αυλή της Οικίας Κανάρη, το ίδιο το κτήριο, τα κτίσματα που υπήρχαν στο χώρο, αλλά και τα δέντρα (κάποια εκ των οποίων λέγεται ότι τα είχε φυτέψει ο ίδιος ο Κανάρης).

Προφητικά, στο τέλος του Μπετόβεν και Μπουζούκι οι Φωτόπουλος, Μουστάκας και Στρατηγού επιστρέφουν στην άδεια πια αυλή και ψάχνουν τους φίλους τους. Εκεί βλέπουν επιγραφή «Προς Καταιδάφησις».

Στις αρχές του 1969 η Οικία Κανάρη κατεδαφίζεται και χτίζεται μια ακόμα πολυκατοικία.

Σήμερα, στην πολυκατοικία της οδού Κυψέλης μια μαρμάρινη πλάκα στο υπέρθυρο της εισόδου γράφει: Εις τον χώρον εφ' ου ανηγέρθη η πολυκατοικία αυτή έκειτο η ταπεινή οικία εν τη οποία έζησε και απέθανεν εν έτει 1877 ο ήρως της Επαναστάσεως του 1821 ναύαρχος Κωνσταντίνος Κανάρης.

Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πέθανε στο σπίτι αυτό της Κυψέλης στις 2 Σεπτεμβρίου 1877 κι ενώ ήταν εν ενεργεία πρωθυπουργός (οικουμενικής κυβέρνησης). Τάφηκε με μεγάλες τιμές στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, ενώ ιστορική είναι η φωτογραφία που τραβήχτηκε στο νεκροκρέβατό του.

Φινάλε με Μπετόβεν και Μπουζούκι. Όλο το cast να τραγουδά και να χορεύει στην αυλή της Οικίας Κανάρη. Ακούμε τη "Γαρουφαλλιά" σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου και μουσική Μάνου Λοΐζου. Μαζί με τους πρωταγωνιστές τραγουδά η Κλειώ Δενάρδου.

Ευχαριστίες:
Η ταυτοποίηση του σημείου στις δυο ταινίες έγινε από τους Φ. Περρίκο και Δ. Φιλιππίδη στο Facebook. Το tip για το δημοσίευμα της κατεδάφισης εντοπίστηκε από τον Θ. Βέμπο στο Facebook.