11+1 φορές που τα γραφεία της Finos έγιναν σκηνικό γυρισμάτων

Το 1954 o Φιλοποίμην Φίνος μεταφέρει τα γραφεία της Finos Film στο κτίριο της οδού Χίου 53 στον Αγιο Παύλο, δύο βήματα από το Σταθμό Λαρίσης. Ακόμα η εταιρία δεν έχει γυρίσει τις ταινίες που σήμερα ξέρουμε ως τις μεγάλες της επιτυχίες. Για παράδειγμα, είμαστε ένα χρόνο πριν γυριστεί το Λατέρνα, Φτώχεια και Φιλότιμο (1955).

Τα γραφεία στο κτίριο της οδού Χίου και τα εργαστήρια εξοπλίζονται με τα πιο σύγχρονα μέσα. Στο κτίριο υπήρχε αίθουσα προβολής, στούντιο επεξεργασίας του ήχου, αίθουσα τεχνικής επεξεργασίας των ταινιών, στούντιο για το μοντάζ. Η είσοδος γινόταν από μια καγκελόπορτα που στην κορυφή της είχε το λογότυπο της Finos Film.

Αν και δεν υπήρχε χώρος για πλατό, συχνά για πρακτικούς λόγους γίνονταν γυρίσματα μπροστά αλλά και γύρω από το κτίριο. Ας δούμε λοιπόν όλες εκείνες τις στιγμές που το κτίριο της οδού Χίου (και η ιστορική καγκελόπορτα) είχαν ρόλο "πρωταγωνιστή" ή "κομπάρσου" σε κάποιες από τις πιο γνωστές ταινίες της Finos Films. Φώτα, κάμερα, ξεκινάμε...

Κλωτσοσκούφι (1960) του Ντίνου Δημόπουλου. Ακριβώς στο ξεκίνημα της ταινίας η Αλίκη Βουγιουκλάκη τρέχει μέσα στη νύχτα στην οδό Χίου φτάνοντας να περάσει ακριβώς μπροστά από την θρυλική καγκελόπορτα της Finos Film (ενώ λίγο πριν έχει πέσει πάνω σε ένα γκαρσόνι).

Ο Φίλος μου, ο Λευτεράκης (1963) του Αλέκου Σακελλάριου. Το κτίριο της Finos Film μεταμορφώνεται στην νευρολογική κλινική "Β. Καρατζαμούλη" όπου συνοδεύουν όλοι μαζί τον Ντίνο Ηλιόπουλο για να συνέλθει από το παραλήρημα.

Η Χαρτοπαίχτρα (1965) του Γιάννη Δαλιανίδη. Και πάλι το κτίριο της Finos Film παίζει το ρόλο κλινικής με το όνομα "Αγιος Παντελεήμων", στην οποία νοσηλεύεται η Χλόη Λιάσκου. Εκεί την βρίσκει ο Κώστας Βουτσάς και λίγο αργότερα "παίζει ξύλο" μπροστά στην είσοδο με τον Γιώργο Βρασιβανόπουλο.

Φωνάζει ο Κλέφτης (1965) του Γιάννη Δαλιανίδη. Ο Ντίνος Ηλιόπουλος περνά μπροστά από το κτίριο της Finos Film και την καγκελόπορτα, και λίγα βήματα πιο πέρα βρίσκει το χαμένο πορτοφόλι του Διονύση Παπαγιανόπουλου.

Πέντε Χιλιάδες Ψέμματα (1966) του Γιώργου Κωνσταντίνου. Ίσως η πιο meta χρήση του κτηρίου καθώς εικονίζεται ακριβώς ως αυτό που είναι: Τα γραφεία της Finos Film. Και μάλιστα είναι το σημείο από όπου ξεκινάει και τελειώνει η ταινία.

Ξυπόλητος Πρίγκηψ (1966) του Γιάννη Δαλιανίδη. Το κτίριο της Finos Film είναι το τμήμα της Αστυνομίας Πόλεων που καταλήγει ο Βουτσάς με το πειρατικό ταξί του. Και μάλιστα η σχετική πινακίδα έχει τοποθετηθεί πάνω στην καγκελόπορτα, ακριβώς για να κρύψει το σήμα της Finos Film.

Λεωφόρος του Μίσους (1968) του Νίκου Φώσκολου. Η καγκελόπορτα και ο περίβολος του κτηρίου της Finos Film είναι η είσοδος του Εργαστηρίου της Εγκληματολογικής Υπηρεσίας που πηγαίνει νύχτα ο Κώστας Καζάκος. Και πρώτη φορά έχουμε πλάνο γυρισμένο από τον προαύλιο χώρο πίσω από την καγκελόπορτα.

Ποιος Θανάσης (1969) του Θανάση Βέγγου [συμπαραγωγή της Finos Film με την Θ.Β. Ταινίες Γέλιου]. Η Αννα Φόνσου τρέχει να προλάβει τον Θανάση Βέγγο να μην υπογράψει για την αντιπροσωπεία των τηλεοράσεων "Φονοφόν". Περνά μπροστά από το κτίριο της Finos Film και κατηφορίζει την Οδό Χίου προς τον Αγιο Παύλο.

Πεθαίνω κάθε Ξημέρωμα (1969) του Νίκου Φώσκολου. Το κτίριο είναι το "Κεντρικό Λιμεναρχείο Πειραιώς - Λιμενική Αστυνομία" όπως γράφει η επιγραφή. Η καγκελόπορτα ανοίγει για να αφήσουν ελεύθερο τον (λαθρεπιβάτη) Νίκο Γαλανό.

Ορατότης Μηδέν (1970) του Νίκου Φώσκολου. Το κτίριο μεταμορφώνεται στα γραφεία της ναυτιλιακής εταιρίας του Ηρόδοτου Ρίχτερ. Το πλήθος (και ο Νίκος Κούρκουλος) εισβάλει στον προαύλιο χώρο του κτηρίου, ο Μάνος Κατράκης ξεπροβάλλει από το παράθυρο ενώ για πρώτη φορά βλέπουμε και σκηνές γυρισμένες στο εσωτερικό του.

20 Γυναίκες Κι Εγώ (1973) του Γιάννη Δαλιανίδη. Το κτίριο της Finos Film φιλοξενεί τα γραφεία της εταιρίας γυναικείων εσωρούχων Venus Flex όπου δουλεύει ο Κώστας Βουτσάς και η Μπέτυ Λιβανού.

Εκτός από αυτές τις 11 ταινίες, είναι ενδιαφέρον πως το χώρο εκμεταλλεύτηκαν και άλλες εταιρίες παραγωγής, προφανώς σε συνεννόηση με τη Finos Film. Για παράδειγμα στο Έγκλημα Στα Παρασκήνια (1960) του Ντίνου Κατσουρίδη σε παραγωγή της Δαμασκηνός-Μηχαηλίδης, το κτίριο της Finos Film μεταμορφώνεται στην είσοδο παρασκηνίων του "Θεάτρου Γκλόρια".

Πρέπει να σημειώσουμε πως και στα 10 παραπάνω φιλμ της Finos Film (εκτός από τις συμπαραγωγές) τη σκηνογραφία έκανε ο Μάρκος Ζέρβας. Λίγοι τον γνωρίζουν κι ας έχει credit σε 152 (!) ταινίες της Finos Film. Αρχικά τεχνικός & ηχολήπτης, από το 1952 σκηνογράφος και από το 1958 γενικός διευθυντής της Finos Film ως το θάνατο του Φιλοποίμενα Φίνου.

Ίσως θα αναρωτιέστε "μα καλά δεν σκέφτονταν ότι οι θεατές θα αναγνωρίσουν πως είναι το ίδιο κτίριο;" σε όλες αυτές τις ταινίες. Ούτε ο Φίνος, ούτε ο Ζέρβας ούτε κανένας δεν φανταζόταν τότε ότι εμείς σήμερα θα έχουμε τις ταινίες στο σπίτι μας, να τις βλέπουμε ξανά και ξανά, να κάνουμε freeze frame και να τις μελετάμε εξονυχιστικά.

Η Finos Film έφυγε το 2012 από τη Χίου 53. Λογικά τότε αποκαθηλώθηκε και το σήμα της εταιρίας από την καγκελόπορτα, το οποίο είχε κατασκευάσει ο ίδιος ο Μάρκος Ζέρβας. Σε ένα video του 2009 με αφορμή την ψηφιακή αποκατάσταση των ταινιών της Finos Film, ο Κώστας Βουτσάς επιστρέφει στο κτίριο συγκινημένος.

Το κτίριο στην οδό Χίου 53 που στέγασε τα γραφεία της Finos Film από το 1954 ως το 2012 δεν ήταν ιδιόκτητο. Χαρακτηρίστηκε Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο στις 11 Απριλίου 1986 (ΦΕΚ 321/Β/1986) ως "συνδεδεμένο με την ιστορία και ανάπτυξη του Ελληνικού Κινηματογράφου" και από το 2013 στο χώρο εδρεύει η εταιρία Antart Productions. Η αίθουσα προβολής που κάποτε ο Φίνος έβλεπε τα λεγόμενα dailies και τις κόπιες εργασίας χρησιμοποιείται πλέον αποκλειστικά ως studio ηχογραφήσεων.

Αυτή η αίθουσα προβολής φιλοξένησε αρκετές ακόμα δραστηριότητες όπως για παράδειγμα η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας της εταιρίας το 1958 με παρόντες την "dream Team" των Κακογιάννη, Τζαβέλλα, Σακελλάριου και Κούνδουρου. Επίσης εδώ γίνονταν συχνά και ηχογραφήσεις για ταινίες της Finos Film (και όχι μόνο). Εδώ, για παράδειγμα, ηχογραφήθηκε ο Ζορμπάς και η Οδός Ονείρων.

Εκτός από χώρος προβολής για τις κόπιες εργασίας, η αίθουσα στο κτίριο της οδού Χίου είχε και μια δεύτερη χρήση. Λόγω της καλής ακουστικής του χρησιμοποιούνταν από τη Finos Film και για την ηχογράφηση φωνών και ήχων για τα φιλμ που χρειάζονταν ντουμπλάζ. Πρακτικά ήταν (και παραμένει) η μόνη αίθουσα foley στην Ελλάδα, καθώς στο δάπεδο είχαν κατασκευαστεί κάτω από καταπακτές, "τετράγωνα" με χαλίκια, παρκέ, τσιμέντο, πλακάκια για να ηχογραφούνται ήχοι βημάτων. Αυτές οι καταπακτές και τα διάφορα δάπεδα έχουν διατηρηθεί μέχρι και σήμερα.

Εκτός από τις 12 ταινίες που καταγράφονται πιο πάνω ότι γυρίστηκαν έξω από το κτίριο της οδού Χίου, υπάρχουν αρκετές ακόμα που χρησιμοποίησαν για γυρίσματα τους δρόμους πέριξ του κτηρίου. Όμως, μέχρι να τις καταγράψουμε ας πέσουν εδώ οι τίτλοι τέλους.

BONUS ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ Στο αρχείο της Ταινιοθήκης της Ελλάδος βρέθηκε και μια φωτογραφία από την ταινία Ο Φίλος μου ο Λευτεράκης, τραβηγμένη στο ίδιο σημείο. Πρόκειται για προωθητική φωτογράφηση της Finos Film, καθώς τέτοια σκηνή δεν υπάρχει στην ταινία, ενώ η πινακίδα της κλινικής είναι σε διαφορετική μεριά της καγκελόπορτας σε σχέση με το φιλμ.