Å�äáìå: The Spy in Black. �áôáó�ïðé�ü ñïì�íôóï óå �óðñï �áé ìáýñï.

Εκατό χρόνια από τη γέννηση και δεκαπέντε μετά τον θάνατο του σημαντικότερου ίσως Βρετανού σκηνοθέτη, το 59ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Εδιμβούργου και το British Film Institute τίμησαν τον Michael Powell με μία εκτενή ρετροσπεκτίβα των σημαντικότερων στιγμών της φιλμογραφίας του. Πριν μερικά χρόνια, είχε γραφτεί: “O Michael Powell υπήρξε ένας Ευρωπαίος κινηματογραφιστής, του οποίου η ατυχία ήταν πως γεννήθηκε Βρετανός”. Ο Michael Powell ήταν πράγματι ο πρώτος που τόλμησε να αμφισβητήσει την επίμονη εσωστρέφια του Βρετανικού σινεμά (“Buñuel, my master at movies!”, ήταν ένα από τα διάσημα σχόλιά του), και ‘τιμωρήθηκε’ για αυτό, στερούμενος αναγνώρισης από τους σύγχρονούς του.

Σήμερα, το όραμα του Powell επανεξετάζεται και οι θεωρητικοί του σινεμά ανακαλύπτουν έναν παρεξηγημένο auteur. Βαθιά επηρεασμένος από το ρεύμα του γερμανικού εξπρεσσιονισμού, θιασώτης του ντοκουμενταρίστικου ρεαλισμού, ο Powell αναζήτησε το μυστήριο και το σκοτεινό βάθος στα φιλμ του και επέλεξε την αυτοεξορία, όταν οι σύγχρονοί του βρήκαν το PEEPING TOM ανεπίτρεπτα σκανδαλώδες. Το CinemaNews βρέθηκε στην μεγάλη αίθουσα του Cameo και έζησε στις κανονικές της διαστάσεις μία γνήσια κλασική, κινηματογραφική εμπειρία.

Σε μία αίθουσα κυριολεκτικά κατάμεστη από τους θεατές του Φεστιβάλ, ο καλλιτεχνικός διευθυντής στάθηκε μπροστά από την μεγάλη οθόνη με την βιογραφία του Powell ανά χείρας και προλόγησε την προβολή του SPY IN BLACK. Αρχικά νευρικός και στη συνέχεια άνετος, αλλά πάντα συνεπής στο Βρετανικό του φλέγμα, ο Shane Danielsen διάβασε μερικά από τα σχόλια του ίδιου του σκηνοθέτη, απάντησε δημόσια (και ασφαλώς περιπαικτικά) στο γράμμα μίας θεάτριας που τον διόρθωνε για ένα σχόλιό του σε προηγούμενη προβολή του Powell, και στο αποκορύφωμα του μικρού του show χάρισε το αντίτυπο της βιβλιογραφίας σε ένα από τα μέλη του κοινού. Μετά από αυτή την μάλλον γραφική εισαγωγή, περάσαμε στο ουσιώδες.

Γυρισμένο το 1939, το SPY IN BLACK συγκαταλέγεται στις αναπάντεχες εκείνες περιπτώσεις των φιλμ που προηγούνται των ιστορικών εξελίξεων. Ένα μήνα μόλις πριν από το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Powell έφερνε στην μεγάλη οθόνη την ιστορία ενός Γερμανού κατασκόπου του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος αποστέλλεται σε μυστική αποστολή στις ακτές της Σκωτίας. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ο Conrad Veidt (διάσημος ήδη τότε από τον ρόλο του ως Cesare στο THE CABINET OF DR CALIGARI), υποδύεται με λεπτό χιούμορ και συμπάθεια έναν Γερμανό αξιωματικό, παγιδευμένο στο πιο καλοστημμένο κατασκοπικό παιχνίδι.

Μοιρασμένο ίσα σε σεκάνς σασπένς και κωμικά ενσταντανέ χιτσκοκικής διάθεσης (η πρώιμη περίοδος του Hitchcock έχει, εξάλλου, θεωρηθεί συγγενής με εκείνη του Powell), το SPY IN BLACK επιλέγει την πλέον ‘ανώδυνη’ αντιμετώπιση ενός αμφιλεγόμενου υλικού, χωρίς ωστόσο αυτό να μειώνει την σπουδαιότητα του αποτελέσματος. Τα μπαρόκ στοιχεία του γερμανικού εξπρεσσιονισμού κυριαρχούν στο mise-en-scène, η -επιβεβλημένη για την εποχή- εναλλαγή γυρισμάτων σε φυσικές τοποθεσίες, στούντιο και rear projection σκηνικά δημιουργεί μία μεθυστική αίσθηση χωροχρονικής απροσδιοριστίας και το ρομαντικό happy end ολοκληρώνει την γλυκόπικρη γεύση που το φιλμ αφήνει ως ακούσιος οιωνός των ιστορικών γεγονότων. Ευρηματικό, τολμηρό αλλά και ηθελημένα συμβατικό στα σημεία, το SPY IN BLACK σίγουρα αναπνέει καλύτερα στο πανί, παρά στην μικρή οθόνη.
 

�áíôåë�ò Öñáíôæ�ò - 29/08/2005