Å�äáìå: Land Of The Dead. �ïëéôé�� �áé CGI áðü ôïí �üóìï ôùí æüìðé.

Τριανταεπτά χρόνια μετά την πρώτη τους εμφάνιση και δύο δεκαετίες μετά την τελευταία προσθήκη του Romero στην μακάβρια saga, οι νεκροζώντανοι ήρωές του βγαίνουν άλλη μία φορά προς αναζήτηση ανθρώπινης σάρκας. Στο Land Of The Dead, τα ζόμπι έχουν καταλάβει όλο τον πλανήτη. Σε ένα από τα τελευταία ασφαλή καταφύγια, οι κάτοικοι της Νέας Υόρκης μάχονται για να κρατήσουν την απειλή εκτός των τειχών. Όμως, εντός των τειχών η ανθρώπινη κοινωνία “ανασταίνεται” και επιστρέφει στις παλιές, κακές τις συνήθεις. Η υψηλή τάξη ζει περιφρουρούμενη σε έναν πελώριο ουρανοξύστη- ένα μείγμα υπερφυσικού εμπορικού κέντρου και κοινοβιακής έπαυλης- ενώ οι απλοί πολίτες κρύβονται στους ερειπωμένους δρόμους, μία ανάσα μακριά από τα ζόμπι, στην άλλη μεριά του φράχτη. Ο πόλεμος έχει ήδη αρχίσει και οι ζωντανοί αποτελούν τώρα τα πραγματικά παράσιτα.

Οι ταινίες τρόμου ανέκαθεν έκρυβαν κάποιο μήνυμα πέραν της επιφάνειάς τους. Εξωγήινοι, τέρατα, βρικόλακες, ολόκληρη η μυθολογία του σινεμά θρίλερ έχει τις καταβολές της, την βιβλιογραφία της, και φυσικά την πολιτική της διάσταση. Τις τελευταίες δεκαετίες, όμως, κυρίως μετά τα b-movies του ’50, το μήνυμα έπαψε να είναι ορατό –και ανιχνεύσιμο- έστω και σε αυτό το δεύτερο επίπεδο. Λόγοι εντυπωσιασμού, αφελή σενάρια, έλλειψη ταλέντου από σκηνοθέτες που δεν παύουν να είναι σκηνοθέτες, ακόμα κι αν γυρίζουν αυτού του είδους τα φιλμ. Ο Romero έρχεται να ανατρέψει τα δεδομένα. Όχι μόνο παρουσιάζει μία ταινία ουσιαστικά πολιτική, όχι μόνο εξασφαλίζει τον αριστοτεχνικότερο τρόπο κινηματογράφησης του αντικειμένου του, αλλά μας πιάνει απροετοίμαστους με ένα από τα αρτιότερα και ουσιωδέστερα φιλμ που είδαμε τα τελευταία χρόνια.

Το genre είναι, φυσικά, δεδομένο και η εικονογράφηση μίας ταινίας με ζόμπι, προς Θεού, δεν μπορεί να αποκλίνει και πολύ από αυτό που ο μέσος θεατής προσμένει. Γκροτέσκο μακιγιάζ, φρικτά πλάνα ανθρωποφαγίας... Δεδομένου ότι η ταινία πραγματεύεται και έναν πόλεμο, αρκεί να προσθέσει κανείς σκηνές δράσης με όπλα, φωτιές και εκρήξεις, για να καταλάβει πως ο Romero κινδυνεύει a priori να πέσει στην παγίδα των εντυπώσεων. CGI υπάρχει, love story υπάρχει, η αγωνία και το κυνηγητό δεν λείπουν και όσο για τα όπλα, άφθονα. Και όμως, ο Romero κατορθώνει να βγει απολύτως αλώβητος. Γιατί έχει την ωριμότητα να διακρίνει την λεπτή διαχωριστική γραμμή. Έχει επίγνωση του μηνύματος και δεν παρασύρεται ποτέ από το χάζι του μέσου. Μολονότι, το μέσο –η κινηματογραφική εικόνα- αξιοποιείται στο έπακρο: εξαιρετική εκμετάλλευση του off-screen χώρου, υπέροχη φωτογραφία σε τόνους άλλοτε ψυχρούς και άλλοτε της σέπιας. Και ένα από τα πιο ατμοσφαιρικότερα ζενερίκ που φτιάχτηκαν ποτέ.

Το ζητούμενο δεν είναι το προφανές: “ποιος είναι το αληθινό ζόμπι”. Το σπουδαίο βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο ο Romero τοποθετεί τους χαρακτήρες του ως ομάδες, πέρα από μανιχαϊστικές κατατάξεις καλών-κακών, και αφήνει αυτές τις ομάδες να αλληλεπιδράσουν αυθόρμητα μπροστά στο μάτι της κάμερας. Στην κορυφή του ουρανοξύστη, ένας εν δυνάμει “πλανητάρχης”, εμπορεύεται την μοίρα συμμάχων και αντιπάλων και διακηρύσσει: “We do not negotiate with terrorists”. Ποιος να κρύβεται άραγε πίσω από την περσόνα που κυνικά ερμηνεύει ο Dennis Hopper; Στους χαμηλότερους ορόφους του χρυσού κλουβιού, άνθρωποι κυριολεκτικά αδιάφοροι απέναντι φρίκη που βρίσκεται μόλις λίγα μέτρα μακριά. Στους δρόμους, η μάζες. Πρόθυμες να παλέψουν για την επιβίωσή τους, αλλά με μία τάση εφησυχασμού και το βλέμμα στα τζάμια του ουρανοξύστη. Κι αν το κοινωνικό δόμημα του Romero φαίνεται ευανάγνωστο (σε όσους αντέχουν και βλέπουν πέρα από το συνειδητό παραπέτασμα του genre), η τελευταία προσθήκη του συστήματος φέρνει την ανατροπή.

Υπάρχει μία σεκάνς προς το τέλος της ταινίας, στην οποία ένας από τους νεκροζώντανους, ο αρχηγός (κι ας ακούγεται ανόητο, έχει σημασία), πιάνει στα χέρια του ένα παρατημένο κομπρεσέρ. Το εργαλείο παίρνει μπρος και αρχίζει να χτυπά το τσιμέντο. Λίγο αργότερα, είναι εκείνο που διαπερνά τον γυάλινο τοίχο του ουρανοξύστη. Δεν χρειάζονται πολλές λεπτομέρειες για το αριστερό παρελθόν του Romero. Τα ζόμπι κρέμονται “νεκρά” από ηλεκτροφόρα καλώδια, σαν πλάνα τηλεοπτικών ανταποκριτών από απολυταρχικά καθεστώτα. Μερικά από αυτά χρησιμοποιούνται ακόμα για την ψυχαγωγία των “κανονικών ανθρώπων”. Στην τελευταία σκηνή, οι νεκροζώντανοι ανηφορίζουν την γέφυρα προς την πόλη, η οποία πλέον τους ανήκει. Το σινεμά έχει να επικοινωνήσει τόσο έντονα την ανάγκη για πίστη στις μάζες –τις όποιες μάζες- από την εποχή του Lang και του METROPOLIS.
 

�áíôåë�ò Öñáíôæ�ò - 18/8/2005