 Το 15ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας - Νύχτες Πρεμιέρας ετοιμάζεται να γιορτάσει τα είκοσι χρόνια του περιοδικού ΣΙΝΕΜΑ με ένα απόλυτα συλλεκτικό αφιέρωμα. Το περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 1989. Είκοσι χρόνια μετά, παραμένει το μοναδικό εγχώριο περιοδικό με θέμα τον κινηματογράφο και συνεχίζει να διαπαιδαγωγεί νέες γενιές σινεφίλ. Οι Νύχτες Πρεμιέρας γιορτάζουν την επέτειο αυτή με έναν ιδιαίτερο τρόπο: σαν ένας άλλος Ιντιάνα Τζόουνς (που εξάλλου κοσμούσε και το πρώτο εξώφυλλο του περιοδικού) η ομάδα το φεστιβάλ έψαξε και βρήκε κόπιες - χαμένες στο χρόνο και στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα - από ταινίες που ο χρόνος απέδειξε ότι αξίζουν τον χαρακτηρισμό cult. Είκοσι ταινίες πρωτοποριακές για την εποχή τους, διαχρονικά δημοφιλείς ή ακόμα άγνωστες στο ευρύ κοινό και στις οποίες έχει αναφερθεί το περιοδικό ουκ ολίγες φορές στα 213 τεύχη του, θα προβληθούν στις ελληνικές αίθουσες, μερικές από αυτές για πρώτη φορά. Ακολουθεί μια πιο αναλυτική ματιά:
Το «This is Spinal Tap» (Ρομπ Ράινερ, 1984) είναι ένα ντοκιμαντέρ που δεν είναι αληθινό ντοκιμαντέρ, για ένα συγκρότημα που δεν είναι αληθινό συγκρότημα! Οι Spinal Tap συνεχίζουν ακόμα και σήμερα να παρωδούν τα όσα συμβαίνουν στην παγκόσμια μουσική σκηνή κάνοντας «reunion», με τελευταίο τη μοναδική στάση της «παγκόσμιας» περιοδείας τους στο Γουέμπλεϊ Αρένα του Λονδίνου τον περασμένο Ιούνιο!
Ο Μπρους Λι είχε βρεθεί στην κορυφή της λίστας με τα 10 pop icons που άλλαξαν τον κόσμο (περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ, τεύχος 191). Το «Enter the Dragon» (Ρόμπερτ Κλάουζ, 1973) είναι η τελευταία ταινία που πρόλαβε να ολοκληρώσει πριν πεθάνει και η πρώτη χολιγουντιανή περιπέτεια πολεμικών τεχνών.
Το «The Saragossa Manuscript» (Βόιτσεκ Χας, 1965) μοιάζει με κινηματογραφικό μνημείο που απαιτεί πολλές επισκέψεις για να σου αποκαλύψει όλα του τα μυστικά. Βασισμένο στο βιβλίο του Γιαν Ποτότσκι από τις αρχές του 19ου αιώνα, είναι ένα καλειδοσκόπιο από ιστορίες διαφορετικών ηρώων που διασταυρώνονται με ένα πρωτοποριακό συρταρωτό τρόπο.
Ένα ακόμα σουρεαλιστικό αριστούργημα είναι το «Valerie and Her Week of Wonders» (Γιάρομιλ Γίρες, 1970). Ο κορυφαίος Τσέχος σκηνοθέτης, εκφραστής του Νέου Κύματος, δίνει μυθικές διαστάσεις στη μεταμόρφωση μίας ανήλικης κοπέλας σε γυναίκα κι εμείς γινόμαστε συνοδοιπόροι της νεαρής Βάλερι στην παραμυθένια της περιδιάβαση σε έναν κόσμο που ισορροπεί ανάμεσα στο όνειρο και τον εφιάλτη.
Στο μιούζικαλ «True Stories» (Ντέιβιντ Μπερν, 1986) ο ηγέτης των Talking Heads κάθεται για πρώτη φορά στη σκηνοθετική καρέκλα και δημιουργεί ένα άγνωστο στο ευρύ κοινό μα απόλυτα cult αριστούργημα για μια φανταστική πόλη κάπου στην Αμερική, ενώ στο «Rock 'n' Roll High School» (Αλαν Αρκους, 1979) οι Ramones γίνονται «επίτιμοι μαθητές» και ...καταληψίες στο πιο rock 'n' roll σχολείο που γνώρισε ποτέ ο κινηματογράφος.
Η πιο cult ρομαντική κωμωδία που έχει γυριστεί ποτέ και μια από τις 50 πιο αστείες ταινίες όλων των εποχών σύμφωνα με το Αmerican Film Ιnstitute είναι το «Harold & Maude» (Χαλ Ασμπι, 1971). Ένας εκκεντρικός 20χρονος και μια «έφηβη» 80χρονη γνωρίζονται, ζουν έναν από τους πλέον αντικομφορμιστικούς και ειλικρινείς έρωτες στην ιστορία του κινηματογράφου και παραδίδουν μαθήματα ζωής σε γενιές θεατών.
Τουλάχιστον προκλητικό, το «Flaming Creatures» (Τζακ Σμιθ, 1963) λογοκρίθηκε στην πρεμιέρα του στη Νέα Υόρκη με την επέμβαση της αστυνομίας. Ο πατέρας των performing arts και του camp και ο άνθρωπος που ενέπνευσε τους Τζον Γουότερς και Αντι Γουόρχολ μας παρέδωσε μια αμφιλεγόμενη δημιουργία στην οποία παρελαύνουν ερμαφρόδιτα πλάσματα που επιδίδονται σε σεξουαλικά όργια επί σκηνής.
Την κοινή γνώμη προκάλεσε και η απίστευτη ιστορία που εξελίχθηκε στο «Grey Gardens», (Αλμπερτ και Ντέιβιντ Μέιζλς, Έλεν Χοβντ και Μάφι Μέγιερ, 1975). Μητέρα και κόρη - θεία και πρώτη ξαδέρφη της Τζάκι Ωνάση - έμειναν αυτοβούλως έγκλειστες στις εκτάσεις της έπαυλης τους και έζησαν εκεί απομονωμένες για ολόκληρες δεκαετίες, προκαλώντας την επέμβαση ακόμα και της κοινωνικής πρόνοιας.
Η Τζόαν Κρόφορντ - στο ρόλο της ασυμβίβαστης ιδιοκτήτριας σαλούν που έρχεται αντιμέτωπη με παλιούς της έρωτες σε μια καχύποπτη κωμόπολη - πρωταγωνιστεί σε ένα από τα καλύτερα γουέστερν όλων των εποχών που φυλάσσεται στο Κινηματογραφικό Αρχείο των Η.Π.Α. ως «πολιτισμικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντικό». Το «Johnny Guitar» (Νίκολας Ρέι, 1954) ξεπερνά με άνεση τους περιορισμούς του είδους φλερτάροντας με την αισθητική του φιλμ νουάρ, ενώ ο χρόνος το ανέδειξε ακόμα και ως σύμβολο της γκέι κουλτούρας.
Μια από τις πιο cult ηρωίδες των 60's και σίγουρα μια από τις πιο παραγνωρισμένες είναι η πανέμορφη Τιούσντεϊ Γουέλντ. Μαζί με τον Αντονι Πέρκινς πρωταγωνιστούν στο συναρπαστικό ψυχολογικό θρίλερ «Pretty Poison» (Νόελ Μπλακ, 1968) με το εκρηκτικό φινάλε που έμεινε στην ιστορία.
Ακόμα, το 15ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας θα μας δώσει μια μοναδική ευκαιρία να δούμε στη μεγάλη οθόνη το μεσαίου μήκους «Paddle to the Sea» (Μπιλ Μέισον, 1966), το υποψήφιο για Οσκαρ περιπετειώδες ταξίδι ενός ξύλινου μικρού κανό μέχρι τον Ατλαντικό, αλλά και την εντυπωσιακή βραζιλιάνικη αλληγορία φαντασίας «Macunaima» (Χοακίμ Πέδρο ντε Αντράντε, 1969) που βασίζεται στο ομότιτλο βιβλίο του 1928.
Το αφιέρωμα συμπληρώνεται, αλλά δεν ολοκληρώνεται, με δύο ταινίες - ορόσημο στο σινεμά του τρόμου, από δύο φίλους σκηνοθέτες, φανατικούς οπαδούς του πρωτοπόρου στη φανταστική λογοτεχνία συγγραφέα Χ.Φ. Λάβκραφτ. Κάτι μυστήριο κρύβεται πίσω από την υψηλή κοινωνία του Μπέβερλι Χιλς στην αλληγορία τρόμου «Society» (Μπράιαν Γιούζνα, 1989), την πρώτη ταινία του μετρ που μας έδωσε κορυφαίες στιγμές στο σινεμά του τρόμου όπως τα "The Dentist" και "The Dentist 2". Μαζί και το «Reanimator» (Στιούαρτ Γκόρντον, 1985), όπου μια ομάδα φοιτητών ιατρικής κάνουν πειράματα σε νεκρούς ιστούς σωμάτων, όταν τα πράγματα αρχίζουν να ξεφεύγουν από τον έλεγχό τους...
Θανάσης Γεντίμης - 10.09.2009 | 
