Nader And Simin, A Separation

Η Simin (Leila Hatami) και ο Naader (Peyman Moaadi) μένουν στην Τεχεράνη μαζί με την 11χρονη κόρη τους και τον πάσχοντα από Alzheimer πατέρα του Naader. Ύστερα από 14 χρόνια γάμου οδηγούνται, μάλλον απρόθυμα, στο χωρισμό. Αιτία, η επιθυμία της πρώτης να μεταναστεύσουν στην Ευρώπη, που εξασφαλίζει περισσότερες ευκαιρίες στις γυναίκες και που αποτελεί καλύτερο περιβάλλον για να μεγαλώσουν τη μικρή. Ο σύζυγός της ωστόσο αρνείται, όντας υποχρεωμένος να παραμείνει στην Τεχεράνη στο πλευρό του πατέρα του. Το αδιέξοδο στη σχέση του ζεύγους όμως λαμβάνει απρόοπτες διαστάσεις, όταν προσλαμβάνουν μία φτωχή γυναίκα να φυλά τον παππού, η οποία όμως δεν αποδεικνύεται επιμελής με τα καθήκοντά της...

Για μία χώρα όπως το Ιράν, όπου το απολυταρχικό καθεστώς του Αχμαντινετζάντ οδηγεί στη φυλακή σκηνοθέτες όπως τους Jafar Panahi και Mohammad Rasoulof, η υπόθεση σινεμά (αλλά και της ελεύθερης έκφρασης εν γένει) αποκτά αυτομάτως εντελώς διαφορετικές διαστάσεις. Υπό τις παρούσες συνθήκες, οτιδήποτε δημιουργικό προέρχεται από το συγκεκριμένο τόπο, καλό ή κακό, ενδιαφέρον ή βαρετό, εμπεριέχει σίγουρα πολύ πόνο και αγωνία. Σαν να πρόκειται όμως για ένα θαυμάσιο αντανακλαστικό της δοκιμαζόμενης ανθρώπινης φύσης, ο άνθρωπος φαίνεται πως βρίσκει πάντοτε τον τρόπο να δραπετεύει δημιουργικά, ακόμα και στις πιο αντίξοες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, κόντρα σε όλα τα προγνωστικά.

Σε αυτή την κατηγορία ανθρώπων συγκαταλέγεται και ο Asghar Farhadi, που μετά την Αργυρή Αρκτο το 2009 με το «About Elly», κατέκτησε το μεγαλύτερο έπαθλο του φεστιβάλ Βερολίνου με την τελευταία του δουλειά, το «Nader And Simin, A Separation». Κι αν πολλοί ίσως σκεφτούν ότι συνυπάρχουν και πολιτικοί λόγοι που συνηγορούν σε αυτού του είδους τις βραβεύσεις, η ουσία παραμένει ότι ταινίες όπως το «Nader And Simin, A Separation» παραμερίζουν σύνορα, πολιτισμικά χάσματα και σκοπιμότητες, μιλώντας με απλότητα μέσα από την οικουμενική γλώσσα της τέχνης για ζητήματα πανανθρώπινα.

Το αξιοσημείωτο με το «Nader And Simin, A Separation» είναι πως ο Farhadi κάνει σινεμά περιωπής με τα απολύτως απαραίτητα, πρακτικά με τα ελάχιστα δυνατά μέσα, αναζητώντας την ουσία ανάμεσα στις αδρές γραμμές του δράματος των ηρώων του. Κρατώντας σε απόσταση το μελό από την εξίσωση, ο Ιρανός σκηνοθέτης χρησιμοποιεί το αδιέξοδο ενός ζευγαριού για να μιλήσει για πολλά περισσότερα από την ιστορία ενός χωρισμού, όπως είναι ο τίτλος της ταινίας. Οι χαρακτήρες είναι ενταγμένοι, ή πιο σωστά φυλακισμένοι, σε έναν τόπο όπου βασιλεύει η λογική των άκρων, του άσπρου και του μαύρου. Εκεί όπου τα πάντα μοιάζουν να γίνονται στο όνομα μίας άτεγκτης ηθικής, υπό τον ατέρμονο φόβο ενός θεού και στα πλαίσια ενός κράτους όπου η έννοια της δικαιοσύνης είναι μία απονευρωμένη ανθρωπιστικά, θεοκρατούμενη παρωδία. Σε αυτό το θέατρο του παραλόγου, οι άνθρωποι μπλέκονται τραγικά στα γρανάζια μίας κοινωνικοπολιτικής μηχανής την οποία ελάχιστα δύνανται να επηρεάσουν.

Το παράσημο του Farhadi είναι ότι κατορθώνει μέσα από αυτή την ιστορία ακροτήτων όπου κυριαρχεί αξιωματικά είτε το άσπρο είτε το μαύρο (ένοχος ή αθώος, ψεύτης ή ειλικρινής, τίμιος ή άτιμος, αγάπη ή αδιαφορία), να μιλήσει για το γκρίζο, εκείνο το ευρύ μέσο φάσμα μέσα στο οποίο όλοι λίγο-πολύ ζούμε τις ζωές μας. Κοινώς, το «Nader And Simin, A Separation» αναδεικνύει λιτά αλλά καταφανώς, τις χαραμάδες μίας πραγματικότητας αμφίσημης, η οποία δε γνωρίζει απόλυτες αλήθειες και που αρνείται πεισματικά να ευθυγραμμιστεί με την τετραγωνισμένη ανθρώπινη λογική. Μία λογική που φυσικά αποτελεί το άκρον άωτον του παραλογισμού και που δεν περιορίζεται από σύνορα και εποχές.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 29-09-2011  |  Διανομή: Strada Films  |  Επίσημο Site