La Dernier Souffle

Ο γιατρός Augustin Masset (Kad Mesad) προσελκύει το ενδιαφέρον του ευρέως αναγνωρισμένου συγγραφέα Francois Toussaint (Denis Podalydes) σε ένα φιλοσοφικό διάλογο που εξερευνά τη ζωή και το θάνατο. Μια σειρά από ενδιαφέρουσες συναντήσεις αναγκάζει τον Toussaint να αντιμετωπίσει τους βαθύτερους φόβους και τα υπαρξιακά άγχη του.

Για καλή μας τύχη, το «Adults in the Room» (2019) δε θα είναι τελικά η τελευταία ταινία του Κώστα Γαβρά. Όχι ότι το «Le Dernier Souffle», η πιο πρόσφατη δουλειά του, είναι στο επίπεδο ταινιών όπως το «Ζ» (1969) ή το «Missing» (1982), αλλά τουλάχιστον είναι μια αξιοπρεπής προσωπική κατάθεση ενός δημιουργού που άφησε οπωσδήποτε ανεξίτηλο το σημάδι του στον παγκόσμιο κινηματογράφο. Μέσα από τη νέα του ταινία, ο Γαβράς εξερευνά το ζήτημα του θανάτου μέσα από έναν ευφάνταστο, αν και όχι πάντοτε επιτυχημένο, τρόπο. Αν, όμως, θεωρείτε πως η ταινία ενός 91χρονου δημιουργού πάνω στη θνητότητα θα είναι κάτι βαρύ κι ασήκωτο, σας περιμένει μεγάλη έκπληξη.

Το μεγαλύτερο προτέρημα του φιλμ είναι ακριβώς ότι δεν επιχειρεί ποτέ να βαρύνει το θεατή ή να μοιάσει ως ταινία - διαθήκη του δημιουργού. Μπορεί μέσα στην ταινία να υπάρχουν αναφορές σε αρρώστιες, θανάτους, θρήνους και κηδείες, όμως το βασικό συναίσθημα με το οποίο θα εγκαταλείψει ο θεατής την αίθουσα είναι αυτό της ευεξίας, της πληρότητας, της ελπίδας. Ο Γαβράς ατενίζει με ικανοποίηση τη ζωή, συνειδητοποιεί πως ο θάνατος είναι αναπόφευκτος και γιορτάζει κάθε στιγμή του εδώ και του τώρα ακόμη και μέσα από πρωτότυπα, αναπάντεχα μουσικοχορευτικά νούμερα, τα οποία αποκαλύπτουν για ακόμη μια φορά την αγάπη του για το είδος του μιούζικαλ.

Από την άλλη, όλα τα παραπάνω δε μένουν παρά σε ένα πρώτο, επιφανειακό επίπεδο. Το «Le Dernier Souffle» είναι, στην πραγματικότητα, ταινία της μιας ιδέας, πέρα από την οποία αδυνατεί να αναπτυχθεί. Γι' αυτό και ο Γαβράς γεμίζει τη διάρκεια της ταινίας του με διαλογική φλυαρία κι επαναλήψεις, με χαρακτήρες που πάνε κι έρχονται δίχως να κομίζουν κάτι ουσιαστικό στην υποτυπώδη πλοκή, στον προβληματισμό ή στη σημειολογία του έργου, με εγκιβωτισμένες αφηγήσεις που κουράζουν, αποπροσανατολίζουν και μπερδεύουν το θεατή. Μια τόσο απλή ιδέα απαιτούσε την ανάλογη διαχείριση, ίσως υπό τη μορφή μιας μικρού μήκους ταινίας, όμως ο ελληνικής καταγωγής δημιουργός θέλησε ατυχώς να της δώσει τη μορφή μεγάλου μήκους ταινίας, καταλήγοντας να την ξεχειλώσει.

Το «Le Dernier Souffle» δε συγκρίνεται με τις ένδοξες στιγμές του κινηματογραφικού παρελθόντος του Κώστα Γαβρά, οι οποίες, λίγο αυστηρά μιλώντας, περιορίζονται στον 20ό αιώνα. Από την άλλη, δε γίνεται να μην εκτιμήσει κανείς πως ένας τόσο μεγάλος σε ηλικία δημιουργός παραμένει ενεργός μοιραζόμενος μαζί μας ζητήματα που τον απασχολούν, με τρόπο που σίγουρα μπορεί να αγγίξει μερίδα του κόσμου. Αν αυτή είναι η τελευταία κινηματογραφική πνοή του Κώστα Γαβρά, τότε η λαμπρή φιλμική διαδρομή του κλείνει όχι με έναν μεγαλειώδη, αλλά με έναν αρμοστά συγκινητικό τρόπο, αφήνοντας το παράθυρο ορθάνοιχτο στην ελπίδα.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 20-02-2025  |  Διανομή: Rosebud.21