Το φθινόπωρο του 2003 στο Harvard, ένας ιδιοφυής φοιτητής, ο Mark Zuckerberg (Jesse Eisenberg), έθετε τις βάσεις για αυτό που λίγα χρόνια αργότερα θα αποδεικνυόταν παγκόσμιο φαινόμενο και θα έκανε τον ίδιο δισεκατομμυριούχο: το Facebook. Η πιο επιτυχημένη ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης με 500 εκατομμύρια χρήστες κρύβει μία ομιχλώδη ιστορία προέλευσης με νομικές διαμάχες και μηνύσεις, καθώς οι αδελφοί Winklevoss (Armie Hammer) κατηγόρησαν τον Zuckerberg ότι τους έκλεψε την ιδέα ενώ και ο κολλητός του, Eduardo Saverin (Andrew Garfield), συνιδρυτής και αρχικός χρηματοδότης του εγχειρήματος, έκανε αγωγή εναντίον του υποστηρίζοντας ότι τον εκπαραθύρωσε από το project.
Είναι αυτονόητο ότι όταν ο David Fincher κάνει ταινία συγκαταλέγεται αυτόματα στις πλέον αναμενόμενες της χρονιάς. Πόσο μάλλον τώρα, που καταπιάνεται με το κορυφαίο pop φαινόμενο του καιρού μας. Όσο όμως κι αν η ιστορία του Facebook ενδιαφέρει ακόμα κι όσους δε διατηρούν προσωπική ιστοσελίδα σε αυτό ή ακόμα και όσους ιδεολογικά το εχθρεύονται, το «The Social Network» απευθύνεται σχεδόν σε όλους όσοι ζουν και αναπνέουν τον αέρα του 21ου αιώνα.
Ο Fincher θέλοντας να διηγηθεί την ιστορία του Facebook και των πρωταγωνιστών της, παραδίδει μία αποσπασματική βιογραφία που χαρακτηρίζεται από την αποθέωση του υποκειμενισμού (σήμα κατατεθέν της εικονικής πραγματικότητας του διαδικτύου), την εκτεταμένη χρήση flashbacks, καθώς και την παγερή φωτογραφία που παρά το high definition παραπέμπει αισθητικά στα 90s. Το σενάριο του Aaron Sorkin βασίστηκε κυρίως στις σημειώσεις του βιβλίου που ο Ben Mezrich έγραφε εκείνη την εποχή, το 'The Accidental Billionaires: The Founding Of Facebook, A Tale of Sex, Money, Genius, and Betrayal'. Δεδομένης της απουσίας ξεκάθαρης αντίληψης γύρω από τα πραγματικά γεγονότα, οι συντελεστές του «The Social Network» αποφάσισαν να παραθέσουν τον αντιφατικό χαρακτήρα που ορίζουν από κοινού οι υποκειμενικές αλήθειες των πρωταγωνιστών.
Υπό αυτό το πρίσμα, το ζητούμενο για την ταινία είναι το εστιακό της βάθος. Σε πρώτο επίπεδο ανάγνωσης εδράζεται το προφανές, η αμφιλεγόμενη ιστορία του Facebook και των ανθρώπων που ενεπλάκησαν στη δημιουργία του. Σε δεύτερο επίπεδο, συναντάμε ένα ιδιοφυές κωλόπαιδο, ένα νεαρό δισεκατομμυριούχο που έχει εκατομμύρια 'φίλους' και παρόλα αυτά είναι μόνος. Σε τρίτο επίπεδο έχουμε την αναγωγή του προηγούμενου σε αυτό που αναφέρει ο τίτλος, το κοινωνικό δίκτυο, είτε εντός είτε εκτός διαδικτύου. Η φιλία, η συνεργασία, το συμφέρον, η κοινωνική αναγνώριση, το κέρδος, οι διαμάχες, όλα βρίσκονται εδώ. Και η ειρωνεία είναι ότι το σεξ, όπως και η φιλία, που είναι βασικές παράμετροι της κοινωνικής δικτύωσης στο Facebook, λάμπουν δια της απουσίας τους στο «The Social Network». Η ταινία άλλωστε μας θυμίζει με τον πιο δεικτικό τρόπο ότι αυτό το παγκοσμιοποιημένο πανηγύρι φιλίας, πόζας και βαυκαλισμού κρύβει στις ρίζες του μία τυπική ιστορία ίντριγκας, μοναξιάς και πόνου.
Ο ικανότατος Αμερικανός filmmaker, ύστερα από εξαντλητικές πρόβες και εντατική προετοιμασία εκμαιεύει από τους ηθοποιούς του τον καλύτερο τους εαυτό. Μέσα από σκηνοθετική ματιά ακριβείας και με διαλόγους άψογα συντονισμένους, όλοι τους μοιάζουν ανάγλυφοι στο πανί, πέρα για πέρα αληθινοί, από τον Eisenberg, τον Garfield (ο νέος Spider-Man) και τον δισυπόστατο Hammer έως τη Mara και τον Justin Timberlake (υποδύεται τον Sean Parker, ιδρυτή του Napster).
Παρόλο που το αξιόλογο «Zodiac» έχει ορκισμένους οπαδούς, τα 00s για τον Fincher δεν ακολούθησαν σε δυναμική την προηγούμενη δεκαετία, όπου δέσποζαν το «Fight Club» και το «Seven». Με το «Social Network», όμως, παρουσιάζει την πιο ολοκληρωμένη και συνάμα απλή ταινία του μετά από καιρό. Η εμμονή του με την τελειότητα αυτή τη φορά λειτουργεί απολύτως ευεργετικά ως προς το φιλμ και μένει πλέον να δούμε εάν ο Αμερικανός, στα 48 του χρόνια, μπαίνει πλέον σε μία νέα περίοδο δημιουργικής έκρηξης και ωριμότητας. Το remake του «The Girl With The Dragon Tattoo» πάντως που ακολουθεί, αποτελεί ένα ιδιαίτερα απαιτητικό και ριψοκίνδυνο στοίχημα.
Νεκτάριος Σάκκας