Πως ο Roger Ebert σημάδεψε μια γενιά φίλων του σινεμά

Όσοι πηγαίνουν αραιά στον κινηματογράφο, ίσως έχουν δει τα "αστεράκια" του να κοσμούν κάποια αφίσα. Όσοι παρακολουθούν συστηματικά σινεμά, έχουν πιθανότατα διαβάσει έστω και μία φορά ένα κείμενό του. Κι όσοι γράφουν για ταινίες, είναι βέβαιο ότι τον έχουν διαβάσει πολλές φορές -κάποιοι ενημερωτικά, κάποιοι από περιέργεια, κάποιοι ανελλιπώς και κάποιοι, ακόμη, με θρησκευτική ευλάβεια. Ήταν, στους κινηματογραφικούς κύκλους, διάσημος, δημοφιλής, επιδραστικός.

Είναι δυνατόν κάποιος από την "στρυφνή" συνομοταξία των κριτικών κινηματογράφου, αυτών των δύσκολων και ανικανοποίητων ανθρώπων που κρίνουν αφ' υψηλού πράγματα που δεν έχουν οι ίδιοι τη δυνατότητα να δημιουργήσουν, να έχουν τόσο φανατικό κοινό; Κι όμως, σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, είναι Και σε κάποιες, ακόμα σπανιότερες περιπτώσεις, το αξίζουν κιόλας.

Μια τέτοια ήταν και η περίπτωση του Ebert. Κι αυτό γιατί κατείχε τις δύο ιδιότητες που καθιστούν έναν κριτικό ξεχωριστό: Δεν είχε, καταρχάς, προκαταλήψεις απέναντι στις ταινίες που έβλεπε. Σπάνια μπορούσε κανείς να προβλέψει a priori την αντιμετώπιση που θα είχε από εκείνον μια ταινία, λόγω π.χ. του σκηνοθέτη της, της θεματικής της ή της κινηματογραφικής της σχολής. Και, δεύτερον, δεν παρακολουθούσε τις ταινίες για να τις κρίνει, αλλά για να τις δει. Κι αυτό είναι το ουσιωδέστερο (και σπανιότερο) χαρακτηριστικό ενός σπουδαίου κριτικού: να γράφει με πάθος (θετικό ή αρνητικό) για αυτό που είδε και να προσπαθεί να μεταδώσει αυτό που ένιωσε ο ίδιος, ως θεατής, χωρίς να υποδεικνύει, μεσσιανιστικά, στους άλλους θεατές εάν "πρέπει" ή "δεν πρέπει" να δουν κάτι. Και γι' αυτό, ακριβώς, η αγάπη του όχι μόνο για τις ταινίες που αγαπούσε, αλλά και για τον κινηματογράφο γενικότερα, ήταν τόσο μα τόσο μεταδοτική.