Κάννες 2024: Είδαμε το Kinds Of Kindness, του Γιώργου Λάνθιμου

Τι θα συνέβαινε εάν ένας άνθρωπος είχε απόλυτη εξουσία πάνω σε κάποιον άλλον; Ή, πιο ορθά, τι θα συνέβαινε εάν κάποιος άνθρωπος επέτρεπε σε κάποιον άλλον να έχει απόλυτη εξουσία επάνω του; Αυτή η ιδέα αποτελεί τη ραχοκοκαλιά στο τρίπτυχο των ιστοριών που συνθέτουν την νέα ταινία των "enfants terribles" Γιώργου Λάνθιμου (σκηνοθεσία/ σενάριο) και Ευθύμη Φιλίππου (σενάριο), και πάνω σε αυτή την υπόθεση έχουν χτίσει τις "Ιστορίες Καλοσύνης" τους - ιστορίες οι οποίες, ομολογουμένως, πολύ λίγο διακρίνονται για την καλοσύνη τους.

Στην πρώτη ("Ο θάνατος του RMF"), o Jesse Plemons (ένας πραγματικός χαμαιλέων και πανάξιος αποδέκτης του βραβείου ανδρικής ερμηνείας στο Φεστιβάλ Καννών) υποδύεται τον Robert, έναν άντρα που ζει απολύτως υποταγμένος στο αφεντικό του (Willem Dafoe), στο οποίο έχει επιτρέψει να καθορίζει κάθε - μα κάθε - πτυχή της ζωής του, με αντάλλαγμα μια καλή δουλειά, μια άνετη ζωή και μερικά σουρεαλιστικά δώρα. Όταν το αφεντικό του φτάνει στο σημείο να του απαιτεί κάτι εξόχως παράλογο (και ποινικά κολάσιμο), ο Robert έχει δεύτερες σκέψεις, αλλά γρήγορα συνειδητοποιεί ότι είναι πολύ εύκολο να πάρει κάποιος άλλος τη θέση του και ότι, ίσως, η ελευθερία επιλογών που τόλμησε να διεκδικήσει να του φαίνεται υπερεκτιμημένη.

Στην δεύτερη ("O RMF πετάει"), ο Jesse Plemons υποδύεται τον Daniel, έναν αστυνομικό που περιμένει με απελπισία την επιστροφή της αγνοούμενης συζύγου του (Emma Stone) και, όταν αυτή επιστρέφει φαινομενικά σώα και αβλαβής, εκείνος είναι πεπεισμένος ότι κάτι δεν πάει καλά. Για να το αποδείξει, θα την υποχρεώσει σε μια σειρά από ολοένα και πιο σαδιστικές "χάρες", τις οποίες εκείνη αποδέχεται ασμένως.

Στην τρίτη ("O RMF τρώει ένα σάντουιτς"), ο Jesse Plemons υποδύεται τον Andrew, μέλος μιας ιδιότυπης αίρεσης, τα μέλη της οποίας υπακούν πειθήνια τις εντολές των ηγετών τους (Willem Dafoe και Hong Chau) καθώς και τον ασφυκτικό τρόπο ζωής που τους επιβάλλουν, μακριά από την κανονική τους καθημερινότητα. Μαζί με ένα άλλο μέλος της αίρεσης, την Emily (Emma Stone), θα προσπαθήσουν, όχι επαρκώς πειθήνια, να φέρουν εις πέρας την παράδοξη αποστολή που τους έχουν αναθέσει.

Πριν ακόμα πέσουν οι τίτλοι αρχής και συστηθούμε στους χαρακτήρες της πρώτης ιστορίας, το ξεσηκωτικό beat του "Sweet dreams (are made of this)" των Eurythmics σε φουλ ένταση θέτει τον τόνο: Οι Λάνθιμος/ Φιλίππου μοιάζει να αποφάσισαν ότι το Χόλιγουντ "είναι έτοιμο για κάτι πιο ποπ". Και, πράγματι, αδιαφορώντας επιδεικτικά για την πρόσφατη οσκαρική χρυσόσκονη που περιβάλλει τον Λάνθιμο και το εντυπωσιακό cast του, καθώς και για τις προσδοκίες ενός κοινού χολιγουντιανών πλέον απαιτήσεων, επιλέγουν να γυρίσουν στις ρίζες τους: όλα (εκτός από την εξαιρετικά υψηλού επιπέδου παραγωγή), θυμίζουν το γυμνό, αποστειρωμένο, ιδιοσυγκρασιακό σύμπαν των ελληνόφωνων ταινιών τους. Η γλώσσα, το ύφος, οι ερμηνείες, οι ιστορίες, μοιάζουν σαν λογική συνέχεια του σύμπαντος των «Αλπεων». Ένα σύμπαν που μοιάζει σαν τον πραγματικό κόσμο και φαίνεται σαν να κατοικείται από πραγματικούς ανθρώπους - εάν δεν ήταν όλοι τους τόσο αλλόκοτοι και απάνθρωποι, και εάν όλες οι καταστάσεις που τους συμβαίνουν δεν ήταν τόσο αφύσικα άβολες και ασφυκτικά παράλογες. Ένα κινηματογραφικό σύμπαν που, σεναριακά, το παράλογο είναι η νόρμα και που, σκηνοθετικά, η ουσία είναι η φόρμα.

Αν κάτι φαίνεται να ενώνει τις τρεις ιστορίες (εκτός από τα cameo του κυρίου RMF και το γεγονός ότι οι ίδιοι ηθοποιοί εναλλάσσονται σε διαφορετικούς ρόλους σε κάθε ιστορία) είναι ότι αφορούν καταστάσεις που πηγάζουν από σχέσεις υποταγής: οι χαρακτήρες και των τριών ιστοριών μοιάζει να αντλούν μια σχεδόν μαζοχιστική απόλαυση στο να παραχωρούν την ελευθερία επιλογών και κινήσεών τους, να υπακούν εντολές και να λαμβάνουν ντιρεκτίβες, παραδιδόμενοι άνευ όρων στην "καλοσύνη" των όχι και τόσο ξένων.

Τέτοιου είδους σχέσεις και καταστάσεις μόνο ξένες δεν είναι στην φιλμογραφία του Λάνθιμου, από τον ασφυκτικό έλεγχο των πατεράδων του «Κυνόδοντα» και του «Poor Things», μέχρι την εξουσιαστική σχέση ανάμεσα στη βασίλισσα και την «Ευνοούμενη», ως και τις ασκήσεις υποταγής - ναι, we went there - στα πρώιμα βιντεοκλίπ του Σάκη Ρουβά.

Είναι όμως μάλλον μάταιο - και ενδεχομένως ακόμα και αντίθετο με την επιθυμία των δημιουργών του - να αναζητήσει κανείς κάποιο βαθύτερο νόημα που "δένει" τις τρεις ιστορίες μεταξύ τους. Το «Kinds of Kindness» είναι, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, μια πλάκα, ένα κατάμαυρο inside joke της παρέας των δημιουργών του (σαν τον κύριο RMF, που θα μπορούσε να είναι κομπάρσος που έτυχε να περνά από το σετ αλλά τελικά η λανθιμική μοίρα τον έχρισε επίτιμο πρωταγωνιστή των τριών ιστοριών του), όπου το συναισθηματικό και εγκεφαλικό ξεβόλεμα στη θέα ολοένα και πιο παράλογων, ανεξήγητων, απάνθρωπων καταστάσεων μοιάζει αυτοσκοπός. Οι "Λάνθιμος χούλιγκανς" θα το λατρέψουν. Οι λοιποί, ας προσέλθουν με δική τους ευθύνη.