Indignados

Η Betty είναι μία νεαρή αφρικανή που αναζητά ένα καλύτερο μέλλον μακριά από τον τόπο της. Οι Αρχές όποτε την εντοπίζουν, την αντιμετωπίζουν ως "παράνομη", με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Από την Ελλάδα περνά στη Γαλλία και από εκεί πάλι πίσω, στον πρώτο της ευρωπαϊκό σταθμό. Δεν το βάζει κάτω - δεν είχε ποτέ άλλωστε αυτή την πολυτέλεια - και συνεχίζει ως την Ισπανία. Και στις τρεις αυτές χώρες συναντά το κίνημα των Αγανακτισμένων («Indignados» στα Ισπανικά) όπου έρχεται σε επαφή με μία διαφορετική Ευρώπη από αυτή που φανταζόταν. Μία Ευρώπη όπου ένα μέρος της φαίνεται δειλά-δειλά να διεκδικεί και πάλι ένα πιο ανθρώπινο αύριο από αυτό που της επιφυλάσσει η δικτατορία των Αγορών.

Ο Αλγερινός σκηνοθέτης Tony Gatlif («Exils» - 2004) εμπνέεται από το best-seller του Stephane Hessel, "Αγανακτήστε!" («Time For Outrage!») και παραδίδει ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο "δραματοποιημένο" και ελάχιστη στο ντοκιμαντέρ. Στην ιστορία συνδυάζει το κίνημα των Αγανακτισμένων που κατέκλισαν τις ευρωπαϊκές πλατείες το καλοκαίρι του 2011 με την οδύσσεια μίας μετανάστριας που διεκδικεί σε πείσμα των... "νόμων" ένα καταφύγιο ελπίδας σε κάποια "πολιτισμένη" δυτική χώρα.

Το «Indignados» ωστόσο συνιστά περισσότερο μία ταινία μυθοπλασίας η οποία προσπαθεί να στριμωχτεί στη λογική του ντοκιμαντέρ. Επί της ουσίας, τα μόνα ντοκουμέντα περιορίζονται σε πλάνα του Gatlif από τις συγκεντρώσεις στην Puerta del Sol στη Μαδρίτη και στην πλατεία Συντάγματος. Επηρεασμένος από τον Hessel, του οποίου τσιτάτα "πετάει" συνεχώς στην οθόνη, ο Gatlif εντυπωσιάζεται κι εν τέλει παρασύρεται από αυτό που ο Slavoj Zizek περιγράφει ως "καρναβαλικό δρώμενο" αναφορικά με το κίνημα των Αγανακτισμένων. Ο κίνδυνος δηλαδή "να ερωτευτούν οι εξεγερμένοι τους εαυτούς τους" μέσα στην ευφορία της στιγμής, πιστεύοντας πως έχουν καταφέρει πλήγμα στο κυρίαρχο σύστημα, απλά και μόνο μέσα από την πραγματοποίηση πολυπληθών συγκεντρώσεων σαν και αυτές που έλαβαν χώρα το περασμένο καλοκαίρι. Μέσα από μία γενικευμένη διάθεση εξωραϊσμού, ο Gatlif χάνει πλήρως την πραγματικότητα, επιλέγοντας μάλιστα να επικεντρωθεί στον ειρηνικό χαρακτήρα των συγκεντρώσεων, αγνοώντας την κρατική βία υπό την οποία διαλύθηκαν εν τέλει κακήν κακώς.

Υπάρχουν ομολογουμένως ορισμένες δυνατές, συμβολικά μεστές σκηνές στο «Indignados», όπως αυτή με τα πορτοκάλια. Ωστόσο, είναι αρκετά τα σημεία όπου η φιλμική "συνάντηση" ανάμεσα στην ιστορία της Betty και των Αγανακτισμένων αποτελεί απλώς μία συνύπαρξη, μία αντιπαραβολή από την οποία απουσιάζει η σαφήνεια και η λειτουργικότητα τόσο σε δραματουργικό όσο και σε συμβολικό πλαίσιο. Εν τέλει, η σύνδεση ανάμεσα στο οδοιπορικό της νεαρής μετανάστριας και το ολοένα αυξανόμενο κλίμα κοινωνικής αναταραχής που χαρακτηρίζει πλέον κυρίως τα ευρωπαϊκά κράτη του Νότου, μόλις που κατορθώνει να διασωθεί στο φινάλε, μέσα από τη σεκάνς στο νεόδμητο πλην όμως εγκαταλελειμμένο πολυτελές αστικό συγκρότημα. Εκεί, η Betty βρίσκει πρόσκαιρα καταφύγιο και συνάμα τη φυλακή της, καθώς εγκλωβίζεται (κυριολεκτικά) στο έμβλημα του αστικού ονείρου από το οποίο μόλις "ξυπνούν" οι Αγανακτισμένοι. Έστω και στο παραπέντε, έστω κι από σπόντα, ο Gatlif συναντά το βαθύτερο και ανοικτό σε ερμηνείες νόημα μίας ιστορίας που για ώρα ξοδευόταν με το προφανές και τη συνεχή επίκληση στο συναίσθημα.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 05-04-2012  |  Διανομή: New Star