Captain America: The First Avenger

Ο Steve Rogers (Chris Evans) είναι ένας πρόθυμος στο πνεύμα αλλά αδύναμος στη σάρκα νεαρός πατριώτης που θέλει όσο τίποτα να ενισχύσει τη χώρα του στον πόλεμο. Καθώς απορρίπτεται, εντάσσεται εθελοντικά σε ένα πρωτοποριακό πειραματικό πρόγραμμα, γνωστό ως Super Soldier. Εκεί ο καχεκτικός νεαρός θα μεταμορφωθεί σε πραγματικό υπερ-στρατιώτη και θα γίνει γνωστός ως Captain America. Υπό τη νέα του πια ιδιότητα, ο Rogers ενώνει τις δυνάμεις του με τον Bucky Barnes (Sebastian Stan) και τη Peggy Carter (Hayley Atwell) προκειμένου να κηρύξει τον πόλεμο με το σατανικό οργανισμό HYDRA, του οποίου ηγείται ο περιβόητος Red Skull (Hugo Weaving).

Με αφορμή το «Green Lantern» αναρωτιόμασταν αν μπορεί ένα comic movie με σύμπαν μανιχαϊστικής λογικής να βρει απήχηση στο σημερινό κοινό. Το «Captain America: The First Avenger» μας αποδεικνύει ότι μπορεί. Ότι είναι εφικτό να λειτουργήσει αυτή η προσέγγιση. Όχι όμως αν η δράση εξελίσσεται στο σήμερα, αλλά αν την τοποθετήσουμε στο χθες. Στα 40's, την εποχή που γεννήθηκε ο ήρωας. Έτσι ο θεατής παρακολουθεί τα δρώμενα με μια ρετρό διάθεση. Και αποδέχεται ευκολότερα τον σχηματικό διαχωρισμό των ηρώων σε απόλυτα καλούς και ατόφια κακούς. Οπότε ο Johnston λύνει το πρώτο πρόβλημα που συναντά ένας σύγχρονος δημιουργός, όταν καλείται να μεταφέρει στο σινεμά έναν ήρωα σαν τον Captain America.

Το δεύτερο πρόβλημα είναι κατά πολύ σοβαρότερο και δυσχερέστερο στην αντιμετώπισή του. Ο Captain America ήταν η απάντηση της Timely Comics (μετέπειτα Marvel) στον Superman. Ο Superman είναι ένας γνήσιος αμερικάνος ήρωας. Το υπερηρωϊκό κομμάτι του εαυτού του φορά το κόκκινο και το μπλε της αστερόεσσας και πολεμά για την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και τον αμερικάνικο τρόπο ζωής. Το alter ego του είναι ένας αγρότης, ένας εκπρόσωπος του μοντέλου της ιδιοκτησίας, που έρχεται στην μεγάλη πόλη και χάρη στις προσωπικές του ικανότητες πιάνει την καλή. Μολαταύτα ο Superman βρήκε τεράστια απήχηση και πέρα από τον Ατλαντικό. Ίσως λόγω καταγωγής. Δεν είναι ένας γηγενής αμερικάνος, είναι ένας ξένος από τον πλανήτη Crypton. Ίσως λόγω προορισμού. Έχει σταλεί από τον Πατέρα του στη Γη για να σωθεί και για να προστατεύσει τους κατοίκους, όχι της Αμερικής μόνο, αλλά όλου του πλανήτη. Καλείται δηλαδή να σηκώσει το βάρος όλου του κόσμου.

Αυτή την συμπαντική του διάσταση συνέλαβε στιγμιαία ο Bryan Singer στο «Superman Returns», όταν ο ήρωας ίπταται πάνω από τη Γη, αφουγκράζεται τα προβλήματα των ανθρώπων, ακούει τις εκκλήσεις τους για βοήθεια και καλείται να επιλέξει σε ποιο κάλεσμα θα ανταποκριθεί, συνειδητοποιώντας για ακόμα μια φορά τις παρενέργειες του χαρίσματος του. Την κατάρα να ακούει ανά πάσα στιγμή όσους δεινοπαθούν και να γνωρίζει ότι μπορεί να σώσει μόνο ελάχιστους από αυτούς. Μετά βέβαια αποφασίζει να επέμβει για να αποτρέψει την ληστεία μιας τράπεζας...

Εν αντιθέσει με τον Superman, ο Captain America ποτέ δε βρήκε ιδιαίτερη απήχηση έξω από την Αμερική. Ίσως γιατί ο δεσμός του μ' αυτή είναι εντονότερος. Κατά πρώτον λέγεται Captain America. Κατά δεύτερον είναι ένας λιπόσαρκος νεαρός που, ορμώμενος από τη θέλησή του να υπερασπιστεί την πατρίδα, μπαίνει σε ένα κυβερνητικό πρόγραμμα για τη δημιουργία του υπερ-στρατιώτη και μετατρέπεται στον παραφουσκωμένο ήρωα, που όλοι γνωρίζουμε. Λειτουργεί σαν 'κράχτης' στρατολόγησης, σαν πρότυπο ορθής αμερικανικής συμπεριφοράς, σαν σύμβολο εθνικοφροσύνης. Ένας μη αμερικάνος θεατής, όση ανοχή κι αν έχει, μοιραία κάποια στιγμή μπορεί να αισθανθεί ενοχλημένος από την εξόφθαλμα μιλιταριστική και πατριωτική φύση του θεάματος. Ο δημιουργός της κινηματογραφικής διασκευής καλείται να καταφέρει να κάμψει τη δυσπιστία του εκτός ΗΠΑ κοινού και παράλληλα να μείνει πιστός στην ιδιοσυγκρασία του ήρωα.

Ο Johnston κατορθώνει να βρει την ισορροπία. Δίχως να αποκρύψει την καταγωγή του (από τη στιγμή που φορά τη στολή, ο ήρωας με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο φέρει την αστερόεσσα καθ' όλη τη διάρκεια του υπόλοιπου φιλμ) και δίχως να μετριάζει το πατριωτικό του ένστικτο, ο Johnston κάνει τον Captain America αρεστό σε όλους. Από τους διάφορους αντιπάλους που αντιμετώπισε ο Captain κατά τη διάρκεια της καριέρας του στα comic, ο Johnston επιλέγει για νέμεσή του μια συνομοταξία ανθρώπων μισητή σε όλους. Τους ναζί. Κανείς δε συμπαθεί τους ναζί. Εκτός από τους νέο-ναζί. Αλλά κανείς δε συμπαθεί και τους νέο-ναζί. Οπότε ερχόμαστε στα λόγια μου.

Μόνο που ο Captain America δε μάχεται ενάντια στους ναζί για τη σωτηρία της Αμερικής, αλλά για τη σωτηρία όλων των εθνών. Καλείται να καταστρέψει τα εργοστάσια κατασκευής όπλων του σατανικού Red Skull και να αφαιρέσει από τα χέρια του την αρχαία δύναμη, που ανακάλυψε (τον κύβο που είδαμε στο «Thor»). Ένα trivia που μπορεί να σας ενδιαφέρει, (μπορεί και όχι) είναι ότι στον χάρτη με τις τοποθεσίες των εν λόγω εργοστασίων, το ελληνικό παράρτημα βρίσκεται στη Λαμία. Tο κερασάκι στην τούρτα είναι ότι, εν αντιθέσει με το comic, σε κανένα σημείο του φιλμ ο Captain δεν εκφράζεται με τονωτικό του εθνικού φρονήματος λόγο.

Με τον τρόπο αυτό ο Johnston αναπτέρωσε τις εισπρακτικές ελπίδες του project κι εκτός Αμερικής, όπου το φιλμ τα πάει συμπαθέστατα στα ταμεία. Βοήθησαν βέβαια και η ευπρεπής σκηνοθεσία, οι γρήγοροι, αλλά όχι βιαστικοί ρυθμοί, η φροντισμένη σκηνογραφία, η vintage ενδυματολογία, η ρετρό φωτογραφία και φυσικά οι ηθοποιοί του καστ, με τον Tommy Lee Jones να λειτουργεί ως comic relief και να κλέβει την παράσταση.

Παρά τις αρετές του όμως το «Captain America: The First Avenger» δεν συγκαταλέγεται ανάμεσα στις καλύτερες ταινίες που βασίστηκαν σε comic της Marvel, όπως για παράδειγμα το πρόσφατο «Thor»... κι ας διαφωνεί ο Νεκτάριος Σάκκας. Μας άρεσε, αλλά δε μας ενθουσίασε. Και για αυτό περισσότερο από τους δημιουργούς του φιλμ, μάλλον ευθύνεται ο ίδιος ο ήρωας. Δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον από δραματουργικής άποψης. Δεν έχει εσωτερικές συγκρούσεις, δεν έχει ψυχολογικές ιδιαιτερότητες. Είναι απλώς ένας εξιδανικευμένος, πολιτικά ορθός, ντροπαλός και καλός μέχρι το μεδούλι ήρωας, απόλυτα προσηλωμένος στο στόχο του, που είναι η μάχη ενάντια στο κακό. Αμφιβάλλουμε για το κατά πόσο θα μπορούσε κάποιος άλλος δημιουργός να παραδώσει καλύτερη ταινία από αυτή που έκανε ο Johnston.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 01-09-2011  |  Διανομή: UIP  |  Επίσημο Site