Import / Export

Μια νεαρή ανύπαντρη μητέρα στην Ουκρανία (Ekateryna Rak), που εργάζεται ως νοσοκόμα, δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα με τον πενιχρό μισθό της. Μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια για επιπλέον εισόδημα σε μια υπηρεσία ιντερνετικού σεξ, αποφασίζει να αφήσει το μωρό της στη μάνα της και να αναζητήσει την τύχη της ως καθαρίστρια στη Βιέννη. Παράλληλα, ένας Βιεννέζος νεαρός (Paul Hofmann) που δεν κατάφερε να κρατήσει την καινούρια του δουλειά ως φύλακας και χρωστάει δανεικά στους πάντες, αποφασίζει να ακολουθήσει τον γλοιώδη πατριό του σε ένα ταξίδι στη Σλοβακία και την Ουκρανία, σε μια απεγνωσμένη απόπειρα για οικονομική ανάταση.

Έξι χρόνια και τρία ντοκιμαντέρ μετά το «Dog Days», ο Ulrich Seidl επιστρέφει με τη δεύτερή του ταινία μυθοπλασίας. Το «Import / Export» κινείται και αυτό στο ύφος που ο αυστριακός σκηνοθέτης είχε εδραιώσει το 2001: φιξαρισμένα πλάνα, αρχιτεκτονικά ζυγισμένα, ελάχιστη περαιτέρω κίνηση της κάμερας, παράλληλη δράση χωρίς ισχυρή δομή, εμμονή σε σκηνές που σοκάρουν αρχικά και στεναχωρούν κατόπιν. Μέσα από τις παράλληλες (και αντίστροφες) πορείες των δύο ηρώων, επιχειρείται μια κριτική απεικόνιση της κατάστασης της ανατολικής Ευρώπης είκοσι σχεδόν χρόνια μετά την πτώση του Τείχους και ο αντίκτυπος στις δυτικές κοινωνίες. Η Ουκρανή νοσοκόμα έρχεται στην Αυστρία (Import) για να καταλήξει καθαρίστρια σε - τι ειρωνεία! - νοσοκομείο και ο αυστριακός ανεπρόκοπος αποφασίζει ν' ακολουθήσει το ρεύμα των καιροσκόπων για εξαγωγές (Export) στις νεοσύστατες ανατολικοευρωπαϊκές δημοκρατίες.

Μόνο που, ενώ η ματιά του Seidl, σκληρή και αδίστακτη, κατορθώνει να πάει σε μέρη που οι περισσότεροι από μας δε θα επιθυμούσαμε να δούμε ούτε ζωγραφιστά, οι χαμηλών τόνων ερμηνείες που ζητά από τους πρωταγωνιστές του δεν αφήνουν το τελικό του σχόλιο να λάμψει και οι ταινία θολώνει προς το τέλος, και ίσως να κουράσει. Με άλλα λόγια, από τη μια έχουμε τη στυγνή και ρεαλιστική απεικόνιση της ζωής στα ανήλιαγα διαμερίσματα των γιγαντιαίων κρατικών οικοδομικών συγκροτημάτων που έχουν αφεθεί στην τύχη τους μετά την πτώση του κομουνισμού, την εξάπλωση του εμπορίου του σεξ σε διάφορες μορφές, τις κάθε είδους 'μπίζνες' που βρήκαν την ευκαιρία να κυνηγήσουν δυτικοί επιτήδειοι, αλλά και τις συνθήκες εργασίας που αντιμετωπίζουν ως μετανάστες στις 'πολιτισμένες' κοινωνίες, και από την άλλη έχουμε δύο νέους, που δε σηκώνουν και πολλές μύγες στο σπαθί τους και αρνούνται να πάνε με το γενικό ρεύμα, όμως δε φωνάζουν, δε διεκδικούν αυτό που τους αξίζει και γι' αυτό δε μας επιτρέπουν και να καλύψουμε την απόσταση που μας χωρίζει από αυτούς. Μήπως πνίγονται μέσα στην ίδια τους την απόγνωση, μήπως καταπλακώνονται από την ασχήμια και την εγκατάλειψη του περιβάλλοντός τους; Ίσως. Αν ο σκηνοθέτης το είχε ξεκαθαρίσει λίγο περισσότερο μέσα του, τότε θα μιλούσαμε για μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 17-01-2008  |  Διανομή: Seven Films