Lady Chatterley

Η Λαίδη Chatterley (Marina Hands) περνά ατελείωτες μέρες και νύχτες στην έπαυλή της, κλεισμένη στον εαυτό της και αποξενωμένη από τον ανάπηρο σύζυγό της. Εσωτερικά ζωντανή και με φλόγα για κάτι που θα την απογειώσει, περιφέρεται στο αχανές κτήμα της. Εκεί γνωρίζει τον Parkin (Jean-Louis Coullo'ch), το φύλακα του κτήματος. Ο απόμακρος αυτός άνδρας και η Λαίδη αφήνονται σταδιακά σ' ένα ορμητικό ερωτικό παιχνίδι που δε γνωρίζει από κανόνες και κοινωνική θέση. Ο δεσμός αυτός αποτελεί το καλύτερο αποκούμπι για τους δύο εραστές που πηγαίνουν κόντρα στα α-σεξουαλικά ήθη της Βικτωριανής Αγγλίας. Ταυτοχρόνως όμως είναι κι ένα παιχνίδι εξουσίας με δυσδιάκριτους ρόλους.

Η κοινωνική πραγματικότητα της Αγγλίας συχνά έθετε ζητήματα αυστηρής ηθικής και στάσεων. Το μυθιστόρημα «Lady Chatterley» του D. H. Lawrence αποτελούσε πρόκληση για την κουλτούρα του νησιού μιας και το ζήτημα της σεξουαλικότητας και ο τρόπος που το πραγματεύεται ήταν υλικό ελάχιστα αφομοιώσιμο. Ενδεικτικό είναι το περιστατικό με τη δίκη κατά τη δεκαετία του '60 όπου το βιβλίο δέχθηκε οξεία κριτική για τη προκλητική του γλώσσα. Όλα αυτά 30 και πλέον χρόνια μετά το θάνατο του συγγραφέα!

Η Pascale Ferran, μέσα από την ομώνυμη ταινία της, δείχνει να την οδηγούν αντίστοιχες ανησυχίες και κίνητρα με το συγγραφέα. Η γυναικεία οπτική της επιτρέπει να προσεγγίσει ειλικρινά και με θέρμη την μυθοπλαστική ιστορία της Λαίδης Chatterley. Ακολουθεί μία λογοτεχνικού τύπου προσέγγιση, με χαλαρό ρυθμό και πολύ περισσότερες εικόνες από διαλόγους. Με αυτό επιτυγχάνει να εμβαθύνει ουσιαστικά στο ψυχισμό των δύο βασικών ηρώων, προσκαλώντας το θεατή να νιώσει κάτω και από το πετσί του τον ερωτισμό, την ένταση και τις απαγορεύσεις που εντείνουν τα δύο προηγούμενα.

Αν και υπάρχουν νεκρές ζώνες όπου η ταινία πλατειάζει, συνολικά διατηρεί το ύφος της και δεν αποκλίνει των στόχων της. Η εικόνα, όπως προανέφερα, διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο. Η φύση βρίσκεται μονίμως παρούσα και πρωταγωνίστρια στην έξαψη και την απελευθέρωση των εραστών, γίνεται το κλουβί και το βασίλειο που τους επιτρέπει να παίξουν με όρους που στον πολιτισμό της έπαυλης θα ήταν αδιανόητο να επιχειρούσαν. Βεβαίως και οι ερωτικές σεκάνς καθορίζουν από τη μεριά τους την απόδοση του ειδυλλίου, όντας πλημυρισμένες από ατόφια ένταση και πρωτογονισμό. Η φωτογραφία εδώ παίρνει σημαντικό μέρος της δόξας με μερικά υπέροχα παλαιομοδίτικα πλάνα που χαίρεσαι να χαζεύεις. Πολύ περισσότερο όμως αξίζει να ασχοληθείς με τη Marina Hands που αποδίδει σπουδαία. Ο αρχέγονος ερωτισμός της, η αισθησιακή ένταση που ορκίζεσαι πως πηγάζει από την ψυχή της και η μεταμόρφωσή της εβρισκόμενη πότε ενταγμένη στις κοινωνικές νόρμες και πότε στην αγκαλιά του Parkin την ξεχωρίζει εύκολα από το υπόλοιπο καστ.

Ωστόσο, το καίριας σημαντικότητας ζήτημα όσον αφορά το «Lady Chatterley» είναι η ίδια η θεματική του και το πώς αυτή υποστηρίζεται μέσα από μία σκηνοθέτιδα. Επιτέλους βλέπουμε μία δουλειά που θέτει τη γυναίκα στο ρόλο που της πρέπει και που η ίδια η φύση απενοχοποιημένα την προορίζει, ανεξαρτήτως κοινωνικών και θρησκευτικών συντηρητισμών και απαγορεύσεων. Η ελευθερία του γυναικείου φύλου να επιλέγει τον ερωτικό της σύντροφο και να τεκνοποιεί κατά βούληση, προάγοντας το ανθρώπινο είδος εξελικτικά (άποψη που υποστηρίζουν κατά βάση οι ανθρωπολόγοι) καταπνίγηκε στο ψέμα, τους Θεούς, την αμαρτία και τη φαλλοκρατική βία η οποία ενισχύει υποκριτικά όλα τα παραπάνω. Οι ενοχές με τις οποίες μαστιγώθηκε η γυναικεία σεξουαλική έκφραση μέσα στους αιώνες αποτελούσε έναν αισχρό περιορισμό και επιβολή εξουσίας από μεριάς του κατ' επίφαση ισχυρού φύλου προς το ουσιαστικά κραταιό. Η αιρετική προσέγγιση, λοιπόν, του μυθιστορήματος του Lawrence και η περαιτέρω ενίσχυσή του με τη ματιά της Ferran δύναται να σκανδαλίσει ακόμα και στις μέρες μας, όχι μέσα από ακραία προκλητικές σκηνές που ούτως ή άλλως δεν υπάρχουν αλλά διαμέσου της θέσης που εκφράζει. Η αποδοχή, επί παραδείγματι, από πλευράς του συζύγου της Λαίδης Chatterley να τεκνοποιήσει με κάποιον 'ικανό' άνδρα (αρκεί να ανήκει σε εφάμιλλη με εκείνους κοινωνική τάξη) αποτελεί μία ριζοσπαστική απόφαση ακόμα και στη σύγχρονη δυτική κοινωνία. Γύρω όμως από τα όποια επί μέρους ζητήματα θίγει, το «Lady Chatterley» τιμά τις ιδέες του με τον πλέον δεικτικό τρόπο στον επίλογό του. Μολονότι τα σκήπτρα της εξουσίας μέσα στη σχέση της Λαίδης και του Parkin είναι φαινομενικά ασταθή, το φινάλε έρχεται να επιβεβαιώσει πανηγυρικά και πέρα από κάθε αμφιβολία τη γυναικεία υπεροπλία.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 26-04-2007  |  Διανομή: Rosebud