Dying (Sterben)

Η Lissy (Corinna Harfouch) ανακουφίζεται όταν ο άντρας της (Hans-Uwe Bauer), που υποφέρει από άνοια, κλείνεται σε γηροκομείο. Όμως η ελευθερία της δεν θα κρατήσει καθώς διάφορα προβλήματα υγείας σημαίνουν ότι δεν της απομένει και πολύς χρόνος. Ο γιος της (Lars Eidinger), ένας διάσημος μαέστρος γύρω στα 40, εργάζεται πάνω σε μια σύνθεση με τίτλο "Πεθαίνοντας", ενώ η κόρη της (Lilith Stangenberg) μπλέκει σε μια παράνομη σχέση που ενισχύει την αγάπη της για το αλκοόλ. Τι συμβαίνει όταν τα αποξενωμένα μέλη της οικογένειας συναντιούνται επιτέλους ξανά ενώ ο θάνατος περιμένει στο κατώφλι;

Γερμανική ταινία με τίτλο «Dying», τρίωρης διάρκειας, με την παραπάνω υπόθεση. Θα περίμενε κανείς ότι το, βραβευμένο για το σενάριό του στο περυσινό Φεστιβάλ Βερολίνου, φιλμ του Matthias Glassner θα ήταν ένα βαρύ κι ασήκωτο δείγμα arthouse κινηματογράφου, απευθυνόμενο μονάχα στο κοινό που μπορεί ανά πάσα στιγμή να παρακολουθήσει, ελαφρά τη καρδία, το «Werckmeister Harmonies» (2000) του Bela Tarr ή το «An Elephant Sitting Still» (2018) του Hu Bo. Κι όμως, η εν λόγω ταινία μπορεί να είναι μεγάλη σε διάρκεια, να περιλαμβάνει εκτενή διαλογικά μέρη και να πραγματεύεται το θάνατο, δεν είναι όμως καθόλου καταθλιπτική, ούτε επιτηδευμένη, ενώ σε συγκεκριμένα σημεία ο δημιουργός της δε φοβάται να κάνει μέχρι και χιούμορ.

Το «Dying» σχετίζεται με όλους τους τρόπους με τους οποίους ο άνθρωπος αντιμετωπίζει το θάνατο. Μπορεί κανείς να αφεθεί σε αυτόν και να φθαρεί σωματικά και ψυχολογικά, όπως κάνουν οι ηλικιωμένοι χαρακτήρες στο πρώτο μέρος του φιλμ, μπορεί να τον εξασφαλίσει ο ίδιος στον εαυτό του όπως ο κολλητός φίλος του χαρακτήρα που υποδύεται ο Lars Eidinger, μπορεί να φλερτάρει μια ζωή με αυτόν αποφεύγοντάς τον κατά τύχη, ή μπορεί να τον κοιτάξει στα μάτια και να τον "νικήσει" εξασφαλίζοντας το μέλλον - για αυτό και η ταινία τελειώνει με τη γέννηση ενός παιδιού. Η ταινία δεν ηθικολογεί και μας λέει πως η επιλογή εναπόκειται στον καθένα μας ξεχωριστά.

Παράλληλα, το φιλμ του Glassner είναι ένα οικογενειακό δράμα που επικαλείται φανερά το «Fanny and Alexander» (1982) και ολόκληρο το σινεμά του Σουηδού Ingmar Bergman. Χωρίς να χωρά περαιτέρω σύγκριση ανάμεσα στους δύο σκηνοθέτες, ο Γερμανός έχει αφομοιώσει τον τρόπο με τον οποίο ο συνάδελφός του έγραφε, κινηματογραφούσε και μόνταρε διάλογο και μας χαρίζει μερικές πραγματικά εξαιρετικές διαλογικές σκηνές, με χαρακτηριστικότερη ίσως εκείνη της αντιπαράθεσης μάνας και γιου, όπου όλα τα απωθημένα βγα??νουν στην επιφάνεια με αριστοτεχνικά κλιμακούμενο τρόπο. Οι σχέσεις των χαρακτήρων σκιαγραφούνται διακριτικά αλλά αποτελεσματικά και το εύρημα της αφήγησης κοινών γεγονότων από διαφορετική σκοπιά λειτουργεί άψογα μέσα στην ταινία, χωρίς να κουράζει το θεατή, αποδεικνύοντας πως ο Glassner είναι πράγματι ένας ικανός σεναριογράφος.

Το «Dying» σίγουρα δεν είναι υπόδειγμα αφηγηματικής οικονομίας και οπωσδήποτε δεν είναι μια εύκολη ταινία για όλες τις ώρες. Είναι, όμως, ένα πέρα για πέρα αξιόλογο φιλμ, ισορροπημένο ανάμεσα στο δράμα, το μελαγχολικό χιούμορ και την κεντροευρωπαϊκή πειθαρχία στους διαλόγους και τη σκηνοθεσία, με ωραίες ερμηνείες και ρεαλιστικές καταστάσεις με τις οποίες κάθε θεατής μπορεί να βρει σημεία ταύτισης. Ειδικά στο άνυδρο κινηματογραφικό τοπίο των τελευταίων εβδομάδων, το φιλμ του Matthias Glassner μοιάζει με όαση, καθώς θα δώσει επιτέλους στους φίλους του arthouse σινεμά έναν πραγματικά καλό λόγο να επισκεφθούν την σκοτεινή αίθουσα και να απολαύσουν ένα έργο εξίσου κλασικότροπο και μοντέρνο.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 10-04-2025  |  Διανομή: Cinobo