The Old Oak

Η "Γέρικη Βελανιδιά" είναι ένα ιδιαίτερο μέρος. Δεν είναι μόνο η τελευταία παμπ στην περιοχή της, αλλά και ο μοναδικός δημόσιος χώρος συνάθροισης των κατοίκων μιας πάλαι ποτέ ευημερούσας κοινότητας ανθρακορύχων η οποία αντιμετωπίζει δυσκολίες μετά από τριάντα χρόνια παρακμής. Ο T.J. Ballantyne (Dave Turner), ο ιδιοκτήτης, παλεύει να κρατήσει την παμπ ανοιχτή, υπόθεση που γίνεται ακόμα πιο δύσκολη μετά την άφιξη κι εγκατάσταση Σύριων προσφύγων στην περιοχή. Σε μια αναπάντεχη συγκυρία ο Τ. J. γνωρίζει την Yara (Ebla Mari), μια γυναίκα από τη Συρία, που έχει πάθος με τη φωτογραφία. Οι δυο τους θα προσπαθήσουν να ενώσουν τις δύο κοινότητες από τις οποίες προέρχονται.

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Φινλανδός Aki Kaurismaki επέστρεψε με τη νέα του ταινία, «Fallen Leaves», για την οποία τα είπαμε αναλυτικά στην κριτική μας. Αυτήν την Πέμπτη, κάνει πρεμιέρα στις εγχώριες αίθουσες η ολοκαίνουργια δημιουργία του Ken Loach, ενός Αγγλου σκηνοθέτη, επίσης βετεράνου. Είναι όμορφο που τόσο μεγάλοι δημιουργοί του ευρωπαϊκού κινηματογράφου όχι μόνο κάνουν ακόμα ταινίες, όχι μόνο οι ταινίες αυτές είναι καλές, αλλά και έρχονται να προστεθούν σε ένα σώμα έργου απολύτως συμπαγές, με ένα ύφος άκρως αναγνωρίσιμο, έστω κι αν οι δύο προαναφερθέντες διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Το «The Old Oak» είναι μια ταινία του Ken Loach κι αυτό είναι εμφανές στο σκηνοθετικό στιλ, τους χαρακτήρες και τις θεματικές.

Αντλώντας έμπνευση από το «It's a Wonderful Life» (1946) του Frank Capra, όπως καθίσταται σαφές στο συγκινητικό φινάλε, ο Αγγλος δημιουργός διερευνά το κατά πόσον βασικές αξίες όπως η ανθρωπιά και η αλληλεγγύη υφίστανται ακόμα σε μια Ευρώπη με τεράστια προβλήματα, όπως η αθρόα άφιξη προσφύγων, η κακομεταχείρισή τους, ο ρατσισμός, η ξενοφοβία κι η άνοδος μιας ακροδεξιάς ρητορικής που ευνοείται απ' όλα τα παραπάνω. Δίχως ποτέ να χάνει τον αρχικό του στόχο, που είναι το να επικεντρωθεί στον ανθρώπινο παράγοντα και να διερευνήσει το πρόβλημα σε όλες του τις πτυχές, ο Loach δημιουργεί για ακόμα μία φορά σύνθετους και ενδιαφέροντες χαρακτήρες, τους οποίους αρνείται να διαχωρίσει σε καλούς και κακούς, σκηνοθετεί υποδειγματικά τις καλογραμμένες διαλογικές σκηνές του σταθερού συνεργάτη του, Paul Laverty, και καταφέρνει να συμπεριλάβει στην ταινία του στιγμές χιούμορ, ανθρωπιάς αλλά και βαθιάς συγκίνησης. Οι μύθοι της Αριστεράς, οι απογοητεύσεις, η σημασία των κοινωνικών αγώνων, της κατανόησης και της αλληλεγγύης, ο ρόλος της τέχνης είναι θέματα που θίγονται στο φιλμ, με την ατάκα "όταν κοιτάζω μέσα από αυτήν την κάμερα, βλέπω λίγη ελπίδα... μέσα αυτόν τον φακό επιλέγω πώς θα ζήσω" να απηχεί τη φιλοσοφία ζωής του ίδιου του Loach.

Βέβαια, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει το γεγονός ότι η ταινία στρογγυλεύει κάποιες καταστάσεις και επιλέγει ορισμένες εύκολες σεναριακές λύσεις προκειμένου να οδηγήσει την πλοκή εκεί που ο δημιουργός της επιθυμεί. Ακόμα κι έτσι, ωστόσο, είναι συγκινητικό να βλέπεις έναν Loach στα 86 του χρόνια να μην το βάζει κάτω, να εξακολουθεί να κάνει το σινεμά που πάντα έκανε και να συγκινεί ακόμη μέσα από τις πιο απλές, καθημερινές συγκρούσεις.

Αν αυτή αποδειχθεί πράγματι η τελευταία ταινία του Ken Loach, όπως ο ίδιος ο σκηνοθέτης έχει ισχυριστεί σε δηλώσεις του, τότε το «The Old Oak» ρίχνει με ιδανικό τρόπο την αυλαία μιας σημαντικής φιλμογραφίας, που καθόρισε τον αγγλικό κινηματογράφο, αλλά και τον πολιτικό κινηματογράφο σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι βέβαιο, δε, ότι σε μελλοντικά αφιερώματα και ρετροσπεκτίβες με θέμα τις ταινίες του συγκεκριμένου δημιουργού, το φιλμ αυτό θα κατέχει δίκαια μια θέση ανάμεσα στις πλέον χαρακτηριστικές δουλειές του. Ακόμα και στις πιο απλοϊκές στιγμές του, το έργο δίνει την αίσθηση μιας φιλμικής παρακαταθήκης, γεγονός που το καθιστά πολύτιμο.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 07-12-2023  |  Διανομή: Feelgood Entertainment