Dogman (2023)

Σαν παιδί, ο Douglas (Caleb Landry Jones) κακοποιήθηκε βάναυσα από τον πατέρα του, ο οποίος για να τον τιμωρήσει τον έκλεισε μέσα στο κλουβί όπου κρατούσε τα σκυλιά του και έφτασε στο σημείο να τον πυροβολήσει. Αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα ο Douglas να καθηλωθεί για όλη του τη ζωή σε αναπηρική καρέκλα, αλλά και να αναπτύξει μια ιδιαίτερη σύνδεση με τα σκυλιά, η οποία θα τον ακολουθήσει σε όλη του τη ζωή.

Διαβάζοντας κανείς τις κριτικές από το Φεστιβάλ της Βενετίας, όπου η νέα ταινία του Luc Besson πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της, θα σχημάτιζε την εντύπωση ότι πρόκειται για μια από τις χειρότερες ταινίες όλων των εποχών. Δεν είναι έτσι. Μπορεί το «Dogman» να έχει κάμποσα ελαττώματα, σε καμία περίπτωση δεν είναι μια καλή ταινία, αλλά για να είμαστε ειλικρινείς οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ο Besson έχει κάνει απείρως χειρότερες ταινίες. Κάτι που μας κάνει να αναρωτιόμαστε μήπως οι κριτικές της Βενετίας ήταν ολίγον τι επηρεασμένες από τη γενικότερη κατακραυγή εις βάρος του σκηνοθέτη, τον οποίο βαραίνει μια δικαστική διαμάχη των τελευταίων ετών γύρω από τη σεξουαλική του συμπεριφορά απέναντι σε κάμποσες γυναίκες που τον κατηγόρησαν για βιασμό και παρενόχληση. Σαν θιασώτης του διαχωρισμού του ανθρώπου από τον καλλιτέχνη, ο γράφων θα ασχοληθεί σε αυτό το κείμενο αποκλειστικά με το ίδιο το φιλμ.

Εκεί που δε θα συναντήσεις ως θιασώτη τον γράφοντα, πάντως, είναι το ίδιο το σινεμά του Luc Besson. Από τα "κλασικά" του έργα όπως το «Leon» (1994) και το «The Fifth Element» (1997) μέχρι πρόσφατες υπερφίαλες αποτυχίες σαν το «Valerian and the City of a Thousand Planets» (2017), αυτός ο θεατής δεν κατάφερε ποτέ να βρει σύνδεση με το έργο του γαλλικής καταγωγής σκηνοθέτη. Ο ναρκισσισμός του, η φασαριόζικη σκηνοθετική του προσέγγιση σε οποιοδήποτε σενάριο, η αποθέωση του στιλ εις βάρος οποιασδήποτε ουσίας και η μηδενική αφηγηματική του δεινότητα είναι στοιχεία που καθιστούν απωθητικές ακόμη και τις εν δυνάμει καλές ταινίες του, όπως είναι και το «Dogman».

Στο ολοκαίνουργιο φιλμ του, ο Besson αδυνατεί να καταστήσει ξεκάθαρο τι είδους ταινία θέλει να κάνει: ένα κοινωνικό δράμα για την κακοποίηση; Μια καταιγιστική ταινία δράσης; Ένα γκανγκστερικό φιλμ, μια queer αλληγορία ή μια ταινία ψυχολογικού τρόμου; Το έργο αλλάζει διαρκώς διάθεση ανάμεσα στα προαναφερθέντα, πετυχαίνοντας μεν να χτίσει ατμόσφαιρα για όλα, μην καταλήγοντας ωστόσο ποτέ σε κανένα. Εκεί που σου δίνει μια εκπληκτική σκηνή drag παράστασης, αμέσως μετά σε πετάει στην καρικατουρίστικη δράση.

Το ίδιο αναποφάσιστοι είναι κι οι ηθοποιοί. Με εξαίρεση τον ψυχωμένο, αποστομωτικά θαυμάσιο Caleb Landry Jones, όλο το υπόλοιπο cast ταλαντεύεται ανάμεσα στην καρικατούρα και το ρεαλισμό. Από την οικογένεια του ήρωα μέχρι τους μαφιόζους που καλείται να αντιμετωπίσει σαν ενήλικας, όλοι μοιάζουν να μην έχουν καθοδήγηση και να στέκουν μπερδεμένοι αναφορικά με το αν πρέπει να προσεγγίσουν τους χαρακτήρες τους ρεαλιστικά ή σαν χάρτινους ήρωες.

Κάπου μέσα στην ταινία υπάρχει ένα σχόλιο αναφορικά με τους πονεμένους και τους κατατρεγμένους αυτού του κόσμου - εδώ, βέβαια, ακόμα και ο γράφων δυσκολεύεται να διαχωρίσει τον καλλιτέχνη από τον άνθρωπο, όταν το παραπάνω μήνυμα διατυπώνεται από ένα δημιουργό που πιθανότατα έχει εκμεταλλευτεί τη θέση του για να προξενήσει πόνο σε αρκετούς συνανθρώπους του. Ωστόσο, ακόμα κι αν επικεντρωθούμε στα του φιλμ, το μήνυμα ποτέ δεν είναι σαφές και ολοκληρωμένο, καθώς οι χαρακτήρες είναι προχειρογραμμένοι. Για παράδειγμα, ποτέ δεν παίρνουμε πληροφορίες για το υπόβαθρο της αστυνομικού που ανακρίνει τον πρωταγωνιστή, κι έτσι δεν μπορούμε καθόλου να ταυτιστούμε συναισθηματικά μαζί της.

Εν τέλει, αν και φιλοδοξούσε να γίνει κάτι περισσότερο από μια ταινία δράσης του σωρού, το «Dogman» καταλήγει ακριβώς αυτό. Σαν τέτοια, λειτουργεί μια χαρά, καθώς όποιος επιλέξει να τη δει ένα βραδάκι για να χαλαρώσει δε θα περάσει καθόλου άσχημα. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν είναι το μεγάλο comeback του Luc Besson, όπως ατυχώς προμοταρίστηκε. Και, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν ξέρουμε κατά πόσον ένα τέτοιο comeback το θέλουμε ή το χρειαζόμαστε.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 12-10-2023  |  Διανομή: Σπέντζος