Past Lives

Η Nora (Greta Lee) και ο Hae Sung (Teo Yoo), δύο παιδικοί φίλοι από τη Νότια Κορέα, αναγκάστηκαν να αποχωριστούν ο ένας τον άλλο όταν οι γονείς της Nora αποφάσισαν να μετακομίσουν στον Καναδά. Πάνω από είκοσι χρόνια αργότερα, θα βρεθούν ξανά κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας, όπου ο Hae Sung επισκέπτεται την, παντρεμένη πλέον, Nora στη Νέα Υόρκη. Προσπαθώντας να έρθουν και πάλι κοντά, αναρωτιούνται τι θα είχε συμβεί αν οι επιλογές τους ήταν διαφορετικές κι αν οι ζωές τους δεν είχαν χωριστεί.

Το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Celine Song ήρθε σχεδόν από το πουθενά - σχεδόν, γιατί η υπογραφή της Α24 δεν είναι ακριβώς το "πουθενά" - για να αποτελέσει όχι απλά μια ευχάριστη έκπληξη, αλλά και μια από τις πιο όμορφες ταινίες της χρονιάς. Μια ταινία πάνω στην επικοινωνία, το πώς μπορούν δύο άνθρωποι να συνδεθούν στο σύγχρονο κόσμο. Στο πρώτο μέρος της ταινίας, η διαρκής παρουσία οθονών, και ο καθοριστικός ρόλος που αυτές διαδραματίζουν στην επικοινωνία των κεντρικών χαρακτήρων, σχολιάζουν εύστοχα τη λειτουργία και τη βαρύτητα της τεχνολογίας στη σύγχρονη κοινωνία, μέσα από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, που συχνά καταργούν τις αποστάσεις ανάμεσά μας, άλλοτε όμως δεν καταφέρνουν παρά να τις μεγαλώσουν. Κι αυτό, γιατί το ποιοι πραγματικά είμαστε δεν μπορεί να το διαμορφώσει παρά ο τόπος, οι άνθρωποι και το περιβάλλον όπου ανατραφήκαμε - ιδιοφυές το εύρημα η ηρωίδα να παραμιλά στον ύπνο της στα κορεάτικα, κάτι που πληγώνει τον Αμερικανό σύζυγό της, καθώς νιώθει ότι δεν μπορεί ποτέ να προσεγγίσει απόλυτα τον άνθρωπό του, λόγω της γλωσσικής τους διαφοράς. Μέσα στην απεραντοσύνη του κόσμου μας, στους ταχύτατους ρυθμούς της σύγχρονης ζωής, οι μικρές συμπτώσεις που μπορούν να φέρουν κοντά δύο ανθρώπους λαμβάνουν τεράστια σημασία. Η τέχνη (έστω κι αν αυτή υπάρχει στο φιλμ μέσω της αναφοράς στο όχι συμπαθές στον γράφοντα «Eternal Sunshine of the Spotless Mind»), η κατά πρόσωπο επικοινωνία και η γλώσσα είναι, εν τέλει, τα στοιχεία που μας ενώνουν.

Στο δεύτερο μέρος του φιλμ, οι οθόνες παύουν να διαδραματίζουν τόσο σημαντικό ρόλο και υπάρχουν στο κάδρο μόνο περιφερειακά, ως συμπληρωματικό κομμάτι του ντεκόρ. Το οπτικό αυτό μοτίβο σηματοδοτεί αφενός το πέρασμα του χρόνου, αφετέρου την ενηλικίωση της ηρωίδας και το πέρασμά της σε μια άλλη, πιο ώριμη φάση της ζωής της.

Αλλά η πραγματική συναισθηματική φόρτιση έρχεται στο τρίτο μέρος, που ξεκινά με την εκπληκτική σκηνή της συνάντησης των δύο παλιών φίλων στη Νέα Υόρκη. Μέσα από μια θαυμάσια χορογραφία βλεμμάτων και κινήσεων των δύο ηθοποιών, όπου η ηρωίδα κάνει την πρώτη κίνηση - την οποία δεν τολμούσε τόσα χρόνια να κάνει - η σκηνοθέτρια φέρνει κοντά επιτέλους τα δύο βασικά πρόσωπα της ταινίας της. Όχι πλέον μέσα από οθόνες, αλλά από κοντά. Το επόμενο μισάωρο, μέχρι και το εκπληκτικής συναισθηματικής δύναμης φινάλε, είναι φτιαγμένο από το υλικό απ' το οποίο φτιάχνονται οι μεγάλες κινηματογραφικές ερωτικές ιστορίες, δίνοντας μια ιδανική κατακλείδα σε μια ιστορία αγάπης που δεν ήταν ποτέ ακριβώς ιστορία αγάπης. Οπωσδήποτε, δεν ήταν μόνο αυτό.

Όλα αυτά ενδεχομένως να μην είχαν και τόση σημασία, αν η πρωτοεμφανιζόμενη Celine Song δεν τα έφερνε στις οθόνες μας με αξιοζήλευτη κινηματογραφική μεγαλοπρέπεια. Η σκηνοθετική της δεξιοτεχνία είναι αντάξια φτασμένου δημιουργού με πείρα, οπτικό ένστικτο και άριστη γνώση του καδραρίσματος. Οι κινήσεις της κάμερας, η ευφυής χρήση των κοστουμιών για την οπτική απόδοση του περάσματος του χρόνου, η λειτουργική χρήση της σκηνογραφίας και του ήχου, το καδράρισμα, οι μικρές λεπτομέρειες των συνθέσεων και βέβαια η μουσική είναι σε υψηλό επίπεδο, λειτουργώντας σαν τα επιμέρους όργανα μιας ορχήστρας που εκτελεί μια υπέροχη φιλμική συμφωνία. Η λεπτή ειρωνεία των διαλόγων, αλλά και οι θαυμάσιες ερμηνείες των ηθοποιών, συμβάλλουν τα μέγιστα.

Θα μπορούσε κανείς, ενδεχομένως, να ψέξει το φιλμ επειδή, σε κάποια σημεία, νιώθει την ανάγκη να γίνει λίγο περισσότερο επεξηγηματικό από ό,τι στην πραγματικότητα χρειάζεται. Είναι, εντούτοις, τέτοια η συναισθηματική δύναμη κι η κατασκευαστική ευφυία της ταινίας αυτής, που πταίσματα σαν και το παραπάνω συγχωρούνται με ευκολία. Το «Past Lives» είναι ένα εντυπωσιακό κινηματογραφικό ντεμπούτο και μια ταινία που αξίζει να συζητηθεί στους ετήσιους απολογισμούς. Όχι απλά ένα ακόμη φιλμ του ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά, αλλά μια από τις καλύτερες ταινίες του είδους που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 12-10-2023  |  Διανομή: Tanweer