Burning Days (Kurak Gunler)

Ο Emre (Selahattin Pasali), ένας νεαρός και παθιασμένος εισαγγελέας, έχει μόλις διοριστεί σε μια κωμόπολη χτυπημένη από την οικονομική κρίση και τα πολιτικά σκάνδαλα. Μετά από το αρχικό καλωσόρισμα, βιώνει μια σειρά όλο και πιο έντονα βίαιων συμπεριφορών, ενώ την ίδια στιγμή βυθίζεται στη διαφθορά της ντόπιας πολιτικής ζωής. Προσπαθώντας να ρίξει φως στο μυστήριο του βιασμού μιας νεαρής γυναίκας, κι έχοντας αμφιβολίες μήπως ευθύνεται κι ο ίδιος, γνωρίζει έναν ντόπιο δημοσιογράφο (Ekin Koc), η στενή σχέση που θα αναπτύξει με τον οποίο θα πυροδοτήσει φήμες με ολέθριες συνέπειες για τον ίδιο.

Το «Burning Days», η νέα ταινία του Τούρκου σκηνοθέτη Emin Alper, προσπαθεί να αναμείξει επιρροές από το αμερικανικό νεο - νουάρ σινεμά ενός David Fincher κι από το ποιητικό, στοχαστικό, βραδυφλεγές και κοινωνικά ευαισθητοποιημένο σινεμά ενός Nuri Bilge Ceylan. Το αποτέλεσμα είναι άνισο, άνευρο μα και ενδιαφέρον σε σημεία, οπτικά συναρπαστικό και αφηγηματικά ράθυμο, απλωμένο σε κάτι παραπάνω από δύο ώρες που εξαντλούν το θεατή και δε δικαιολογούνται επαρκώς από την ισχνή δραματουργία. Ας τα πάρουμε, όμως, με τη σειρά.

Αυτό που θέλει να κάνει σε αυτήν την ταινία ο σκηνοθέτης είναι σαφές: μέσα από μια αστυνομική ίντριγκα, επιδιώκει να θίξει όλες τις παθογένειες της σύγχρονης τουρκικής κοινωνίας: από την οικονομική κρίση και τη διαφθορά της εξουσίας μέχρι τις κοινωνικές διακρίσεις, τις οπισθοδρομικές αντιλήψεις της επαρχίας, τις ανισότητες και την ψυχολογία του όχλου. Αυτό το πετυχαίνει σε σημαντικό βαθμό: κάθε χαρακτήρας του είναι αντιπροσωπευτικός μιας μερίδας πληθυσμού: ο νόμος, η πολιτική, ο Τύπος, ο μέσος άνθρωπος της επαρχίας έχουν την τιμητική τους. Κάποιες φορές η τάση του δημιουργού για την υιοθέτηση χαρακτήρων - συμβόλων καθιστά την ταινία του κάπως απλοϊκή, η γενική αίσθηση όμως είναι αυτή ενός έργου με μερικές χρήσιμες παρατηρήσεις πάνω στα παιχνίδια εξουσίας, τη σχέση δικαιοσύνης και μέσων ενημέρωσης και αρκετά ακόμη ζητήματα.

Αυτό που λείπει από την ταινία είναι μια σπουδαία σκηνοθεσία, η οποία δε θα αναλώνεται μόνο στη σύνθεση εντυπωσιακών πλάνων, αλλά θα φορτίσει συναισθηματικά καθένα από αυτά, θα δώσει το σωστό ρυθμό στην αφήγηση και θα μετατρέψει το έργο σε ένα εκρηκτικό κοκτέιλ δράσης και κοινωνικοπολιτικού σχολιασμού, που θα πιάσει το θεατή από το λαιμό και δε θα τον αφήσει να πάρει ανάσα. Αντίθετα, ο Alper σκηνοθετεί και μοντάρει ράθυμα, υιοθετώντας τον ίδιο τόνο από την αρχή μέχρι το τέλος της ταινίας.

Παρόμοια προβλήματα έχει και το σενάριο, όμως. Από τη μέση περίπου και μετά, αρχίζουν οι επαναλήψεις και οι αφηγηματικές "κοιλιές", η πλοκή σταδιακά χάνει την εστίασή της και ο δημιουργός μοιάζει χαμένος στην προσπάθειά του να ισορροπήσει όλα όσα θέλει να πει. Το ενδιαφέρον μετατοπίζεται απότομα από το μυστήριο του βιασμού στη σεξουαλικότητα του κεντρικού ήρωα και έτσι έχουμε δύο ταινίες στη συσκευασία της μίας. Δυστυχώς, καμία από τις δύο αυτές υπο-πλοκές δεν καθίσταται συναρπαστική, αδυνατώντας να αναπνεύσει κάτω από το βάρος της άλλης. Το μυστήριο δεν επιλύεται επαρκώς και η υπο-κείμενη θεματολογία της ευθύνης των οργάνων του νόμου μένει ελλιπώς ανεπτυγμένη, το ίδιο και η διακριτικά θιγόμενη θεματολογία του κοινωνικού ρατσισμού και της ψυχολογίας του όχλου που απασχολεί τη δεύτερη υπο-πλοκή, κι η οποία κλιμακώνεται βιαστικά και όχι αρκετά πειστικά.

Τουλάχιστον, οι ερμηνείες είναι αρκετά καλές. Με εξαίρεση τον πρωταγωνιστή ο οποίος, χωρίς να είναι κακός, δεν καταφέρνει να γίνει ποτέ συναρπαστικός, οι υπόλοιποι ηθοποιοί πείθουν και συνθέτουν ένα γοητευτικό μωσαϊκό ανθρωπότυπων της τουρκικής επαρχίας. Στιγμές έκλαμψης υπάρχουν, όπως η πρώτη συνάντηση ανάμεσα στον κεντρικό ήρωα και τους δύο βασικούς "κακούς" στο γραφείο του πρώτου, η οποία είναι υπόδειγμα σκηνοθεσίας, σεναρίου, μοντάζ και ερμηνειών. Δυστυχώς, είναι η μοναδική, και σε προετοιμάζει για μια πολύ καλύτερη ταινία από αυτήν που τελικά θα παρακολουθήσεις.

Πολύ ενδιαφέρον σαν σύλληψη αλλά μάλλον αδύναμο σαν εκτέλεση, το «Burning Days» είναι πάντως μια καλοδεχούμενη απόπειρα στο σινεμά είδους από μια κινηματογραφία που, τα τελευταία χρόνια, δείχνει να ψάχνεται με αξιόλογες δουλειές στο συγκεκριμένο κομμάτι της κινηματογραφικής παραγωγής. Χάρη στην πανέμορφη διεύθυνση φωτογραφίας, το φιλμ του Emin Alper σε κρατάει, δεν προσφέρει όμως μια αληθινά αξέχαστη εμπειρία. Ακόμα κι έτσι, σίγουρα έχει τη σημασία του.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 02-02-2023  |  Διανομή: Μικρόκοσμος