Undine

Η Undine (Paula Beer) είναι ιστορικός και εργάζεται ως ξεναγός σε ένα μουσείο του Βερολίνου, αναλύοντας στους επισκέπτες την αρχιτεκτονική ανάπτυξη της γερμανικής πρωτεύουσας μέσα στις δεκαετίες. Η προσωπική ζωή της, ωστόσο, δεν είναι στα καλύτερά της, μιας και ο άνδρας που αγαπά την έχει μόλις αφήσει. Τότε είναι που αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά ο αρχαίος μύθος της Undine, σύμφωνα με τον οποίο η τελευταία είναι μια νύμφη του νερού, η οποία έρχεται στην επιφάνεια με σκοπό να σκοτώσει τον άνδρα που την πρόδωσε και μετά επιστρέφει, για πάντα, στην υδάτινη κατοικία της.

Καλό είναι ο θεατής να γνωρίζει τον παραπάνω μύθο πριν δει τη νέα ταινία του Christian Petzold. Κι αυτό γιατί το φιλμ αποφεύγει πεισματικά τις εξηγήσεις, αφήνεται στη γοητεία των σημειολογικά φορτισμένων εικόνων και οδηγεί το θεατή σε ένα συναισθηματικό τσουνάμι, με αργά αλλά σίγουρα βήματα. Μολονότι η ιστορία της ταινίας έχει ως αφορμή ένα γερμανικό μύθο, σύντομα ο σκηνοθέτης ξετυλίγει στην οθόνη κάτι διαχρονικό και πανανθρώπινο. Αμφότερα, στοιχεία απαραίτητα ώστε μια ταινία να είναι, τουλάχιστον, αξιοπρόσεκτη ή, στην καλύτερη περίπτωση, αξέχαστη.

Ο Christian Petzold δεν είναι κάποιος τυχαίος σκηνοθέτης. Είναι ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς του σύγχρονου ευρωπαϊκού σινεμά, ένας άξιος συνεχιστής της παράδοσης του γερμανικού κινηματογράφου. Η ταινία του «Phoenix» (2014) αποτελεί την καλύτερη γερμανική ταινία του 21ου αιώνα, ενώ το σύνολο του έργου του Petzold παραμένει συστηματικά ενδιαφέρον και συναρπαστικό. Το «Undine», ευτυχώς, ανήκει στις ωραιότερες στιγμές του έργου αυτού.

Συνδυάζοντας ιστορία, μυθολογία, ρομάντζο και φαντασία, ο Γερμανός σκηνοθέτης φτιάχνει μια ευρωπαϊκή εκδοχή του «The Shape of Water» (2017), της ταινίας του Guillermo Del Toro που θριάμβευσε στα βραβεία Oscar. Κάθε σκηνή της ταινίας είναι κι ένα μικρό κομψοτέχνημα σκηνοθεσίας, σεναριακής γραφής και σημειολογίας, αφού το φιλμ επιδέχεται περισσότερες της μίας ερμηνείες. Οι συμβολισμοί που χρησιμοποιεί ο Petzold, με πιο χαρακτηριστικό αυτόν του διαρκώς παρόντος νερού, όχι μόνο δεν φαίνονται πομπώδεις και βεβιασμένοι, αλλά καθιστούν την ταινία ένα γοητευτικό αίνιγμα που προκαλεί συνεχώς νέα ερωτήματα. Είναι μια μοντέρνα εκδοχή ενός αρχαίου μύθου; Είναι μια ιστορία χωρισμού; Μια ιστορία απώλειας; Μια αλληγορία για τη σύγχρονη Γερμανία που βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με το πολιτικό και πολιτιστικό της παρελθόν; Πιθανότατα το «Undine» είναι όλα αυτά μαζί, ταυτόχρονα, και γι' αυτό είναι μια τόσο γοητευτική δημιουργία.

Σαν θαυμάσιος σκηνοθέτης που είναι, ο Petzold αποσπά εξαιρετικές ερμηνείες από τους ηθοποιούς του. Η Paula Beer είναι ταυτόχρονα γήινη και εξωπραγματική, ένα πλάσμα τόσο διφορούμενο όσο κι η πλοκή της ταινίας. Ο Franz Rogowski, σταθερός συνεργάτης του σκηνοθέτη εδώ και αρκετά χρόνια, δίνει άλλη μια ερμηνεία που πιστοποιεί πως πρόκειται για ένα από τα ανερχόμενα ταλέντα στο χώρο της ευρωπαϊκής υποκριτικής.

Βουτηγμένη στο μπλε και τις διάφορες αποχρώσεις του, που άλλοτε δίνουν στην ταινία μια μελαγχολική νότα κι άλλοτε μια αδιαπραγμάτευτη ομορφιά, η «Undine» είναι ένα μια μυσταγωγική κινηματογραφική εμπειρία, από τις καλύτερες της χρονιάς. Στα μόλις 91 λεπτά που διαρκεί, καταφέρνει να χωρέσει τόσα στοιχεία, ισορροπώντας τα θαυμάσια. Ένα λιτό, πανέμορφο, σπαρακτικό κομψοτέχνημα που αξίζει να δείτε στη μεγάλη οθόνη.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 02-12-2021  |  Διανομή: Ama Films