Γράφει: Μαριάννα Ράντου | 20.09.2013

H Frances Haliday είναι αδέξια, αιθεροβάμων και πεισματάρα. Μοιάζει ανεξάρτητη, αλλά έχει ανάγκη τους άλλους πολύ περισσότερο απ' όσο νομίζει. Η Frances Haliday είναι αντιφατική. Ξέγνοιαστη αλλά και αγχωμένη για το πώς θα τα βγάλει πέρα, ανασφαλής αλλά και σε στιγμές αδιάφορη για την εικόνα που θα βγάλει τους γύρω. Συμπεριφέρεται σαν έφηβη, όμως στην πραγματικότητα απλώς διανύει, όπως ολόκληρος ο κύκλος ανθρώπων που την περιτριγυρίζουν, μια παρατεταμένη εφηβεία. Όπως και ολόκληρη η γενιά της (αλλά και η επόμενη από αυτήν γενιά), έχει μάθει να απαιτεί από την πραγματικότητα όλα όσα ονειρεύεται, περιμένοντας να της συμβούν όλα όσα επιθυμεί, χωρίς καν να τα διεκδικήσει. Καθώς όμως σιγά-σιγά οι γύρω της ωριμάζουν και, αναπόφευκτα, απομακρύνονται από αυτήν, εκείνη απαιτεί μια πίστωση χρόνου για να τους ακολουθήσει στον άχαρο κόσμο των συνειδητοποιημένων ενηλίκων. Η Frances μπορεί να είναι ένας προσεκτικά πλασμένος κινηματογραφικός χαρακτήρας, μα θα μπορούσε να είναι μια πραγματική κοπέλα, μια φίλη ή μια γνωστή, κι αυτή η ταινία η καταγραφή της καθημερινότητάς της.

Η Greta Gerswin πρωταγωνιστεί, συνυπογράφει το σενάριο και σκηνοθετείται από τον σύντροφό της, Noah Baumbach. Δεν είναι επομένως τόσο παράλογο το γεγονός ότι η Frances εκπέμπει κάτι το τόσο ανεπιτήδευτα αληθινό: ο χαρακτήρας έχει σάρκα και οστά και παίρνει ζωή από την φυσική ερμηνεία και τις εμπειρίες της Gerswin, η οποία γεμίζει με την παρουσία και την ενέργειά της κάθε γωνιά της οθόνης. Και η ταινία ολόκληρη εκπέμπει κάτι το απροσδιόριστα οικείο, ακριβώς γιατί ακουμπάει στις ανησυχίες και τις δυσκολίες ενηλικίωσης μιας ολόκληρης καλομαθημένης γενιάς.

Frances Ha: δεν είναι παρά το όνομά της Frances Haliday συντετμημένο. "Χα", όπως το ήμισυ ενός ονόματος που δεν χωράει σε ένα κουτάκι. Αλλά και "Χα", όπως ένα ξέσπασμα γέλιου που σταμάτησε απότομα. Αυτή είναι η Frances: προσπαθεί άτσαλα και ανεπιτυχώς να χωρέσει σε "κουτάκια" και γελάει γάργαρα μέχρι η πραγματικότητα να της κόψει απότομα το γέλιο. Και αυτό είναι το «Frances Ha», το τέταρτο φιλμ του Noah Baumbach. Αν και μοιάζει σχετικά εύκολο στην κατηγοριοποίηση - ανεξάρτητο αμερικάνικο σινεμά, ημιαυτοβιογραφική ιστορία για προνομιούχους διανοούμενους νεοϋορκέζους του Brooklyn - εντούτοις είναι πολλά περισσότερα: οι ανεπαίσθητες κινηματογραφικές αναφορές του, η διακριτική δραματοποίηση μέσω προσεκτικά στημένων σκηνών, το δουλεμένο σενάριο με τις πολλές αξιομνημόνευτες (αλλά όχι εξόφθαλμα πιασάρικες) ατάκες και η πανέμορφη φωτογραφία είναι τα μέσα. Αυτό όμως που κάνει τη Frances Ha (και τον χαρακτήρα αλλά και την ταινία) να διαφοροποιείται ουσιωδώς, είναι πως της λείπει η συνήθης γκροτέσκα φιλαρέσκεια του είδους. Αντίθετα, διακρίνεται από μια δυσεύρετη ειλικρίνεια. Κι αυτή η ειλικρίνειά της είναι που σε κάνει να γελάς, να ντρέπεσαι, να ξεκαρδίζεσαι, να νιώθεις αμηχανία, να απογοητεύεσαι και να ενθουσιάζεσαι με την Frances, αλλά και όπως ακριβώς αυτή.