 Παρέα ηλικιωμένων -30άρηδες με make up και ανάλογη αμφίεση-, τριγυρνάνε στους δρόμους μικρής επαρχιακής πόλης των ΗΠΑ κάνοντας σεξ (!) με κάδους σκουπιδιών, κολώνες, θάμνους και δέντρα, μεθάνε και πίνουν ασταμάτητα, ενώ προχωρούν σε κάθε είδους καταστροφική και βανδαλιστική πράξη που περνάει από το χέρι τους. Μια κάμερα με VHS κασέτα ακολουθεί την πορεία της αποκρουστικής αυτής παρέας, καταγράφοντας τα κατορθώματά τους.
Δεν θα έκανε σε κανέναν εντύπωση εάν έβλεπε ορδές θεατών να συρρέουν έντρομοι στην έξοδο της σκοτεινής αίθουσας μετά τα πρώτα 5 λεπτά της ταινίας. Αποκρουστική και 'σάπια' όσο δεν πάει, το «Trash Humpers» είναι δημιουργία του Harmony Korine, του αντισυμβατικού ανήσυχου κινηματογραφιστή που είχε δώσει μερικά χρόνια πριν τα σενάρια για τα προκλητικά και ακραία «Ken Park» και «Kids» του Larry Clark αλλά και είχε σκηνοθετήσει τα αμφιλεγόμενα «Mister Lonely» και «Gummo». Μια ωδή στον βανδαλισμό και στην δημιουργική μαγεία πίσω από το χάος, όπως ανέφεραν τα περισσότερα φυλλάδια σχετικά με το ουσιαστικό περιεχόμενο της ταινίας.
Πράγματι η ταινία -αν και αρκετός κόσμος μπορεί να δυσανασχετήσει με τον όρο 'ταινία' εδώ- είναι γυρισμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να προκαλέσει την απόλυτη αποστροφή του θεατή, να τον ενοχλήσει, να τον κουράσει και να τον εξοργίσει. Η πρόθεση του Korine να μην πασάρει εύκολα το έργο του γίνεται εμφανής από το πρώτο δευτερόλεπτο. Η VHS εικόνα κάνει την θέαση ακόμα πιο 'βασανιστική' για το κοινό, ενώ η έλλειψη κάποια γραμμικής έστω αφήγησης μιας τουλάχιστον τυπικά ορθά δομημένης ροής και ενός ίσως ξεκάθαρου και ευκόλως αντιληπτού σεναρίου είναι μονάχα μερικά από εκείνα τα στοιχεία της ταινίας που επιχειρούν να παιδέψουν και να αγανακτήσουν τον θεατή...
Η εικόνα των white trash -των 'λευκών σκουπιδιών' της Αμερικανικής κοινωνίας, εκείνους δηλαδή τους 'απόκληρους' του έθνους που ζουν σαν σκουπίδια μέσα στα σκουπίδια που τους πετάει η ανώτερη τάξη - να γελοιοποιούνται και να εικονικά συνουσιάζονται με τους ομοίους τους πρακτικά, είναι και υπήρξε πάντοτε αγαπημένο θέμα του πάντοτε αντισυμβατικού Korine. Παρουσιάζει ένα έθνος βυθισμένο στον αλκοολισμό, την σαπίλα, την παρακμή, τον ρατσισμό, την νοηματική καθυστέρηση, με μηδενικές σχεδόν προοπτικές εξέλιξης και αναβάθμισης, καλό-κουρδισμένο τέλεια ως την στιγμή που θα αφεθεί ολοκληρωτικά στην παράνοια. Και εδώ έρχονται οι 'πλαστοί' ηλικιωμένοι πρωταγωνιστές, οι οποίοι μοιάζουν να έχουν ξεπηδήσει από ένα μετά-πολεμικό σοκ διαρκείας, προκαλώντας χάος και αναρχία με την μάσκα των πατεράδων τους στο κεφάλι, ανακυκλώνοντας ίσως την παράνοια του Βιετνάμ με την πιο πρόσφατη του Ιράκ και κοντράροντας την μέχρι τώρα νοοτροπία της απραξίας και αδιαφορίας του μέσου Αμερικάνου με το να βγαίνουν σαν ηλικιωμένοι στους δρόμους και να προκαλούν ένα συνειδητό σοκ και 'ξεφάντωμα' διαρκείας.
Η βάση της μεγαλύτερης καπιταλιστικής υπερδύναμης στο πλανήτη είναι κατεστραμμένη, ψυχοπαθής, ανισόρροπη και σάπια ενώ η νέα γενιά της ακολουθεί κατά πόδας τα βήματα των πατεράδων της. Όπως πολλοί άλλοι καλλιτέχνες ακόμα, ο Korine βρίσκει και αυτός ξανά την ευκαιρία να φωνάξει ότι το Αμερικάνικο όνειρο όχι μόνο έχει πεθάνει, αλλά και ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει προ πολλού, τσαλαπατώντας με μανία το κουφάρι του.
Ενάντια λοιπόν σε κάθε κατεστημένο αλλά και σε κάθε κινηματογραφικό στερεότυπο -ακόμα και σε εκείνα που υπαγορεύουν τις βασικές τεχνικές κινηματογράφισης-, με μια αναρχική ως το μεδούλι ταινία, ο Korine παραμένοντας αντισυμβατικό πνεύμα παραδίδει ένα υβριστικό και αποκρουστικό μανιφέστο προκλήσεων και αποστροφής. Θυμίζοντας ολίγον Δόγμα 95 και τους 'Ηλίθιους' του Trier, η ταινία δεν διεκδικεί δάφνες ποιότητας- πόσο μάλλον όταν ακόμα και η ίδια της η ταυτότητα ως 'ταινία' αμφισβητείται και μπορεί πολύ εύκολα να χαρακτηριστεί ως ένα σκουπίδι 90 λεπτών-, αλλά παρ' όλα αυτά είναι μια γενναία και ειλικρινής προσπάθεια ενάντια σε κάθε είδους καθωσπρεπισμού και υποκρισίας, η οποία το μόνο που ζητάει είναι από τον θεατή να ασχοληθεί μαζί της και να κάνει τους συνειρμούς του, εφόσον βέβαια αντέξει την επίπονη θέασή της.
Βασίλης Σπανός - 26.09.2010 |
