 Η αληθινή ιστορία του Johann Rettenberger (Andreas Lust), που σόκαρε την Αυστρία των 80's, φερμένη στο σήμερα. Υπ' αριθμόν ένα καταζητούμενος, ικανότατος ληστής τραπεζών και ταυτόχρονα πρωταθλητής μαραθωνοδρόμος, άφησε πίσω του τίποτε παραπάνω από μία συγκλονιστική πλην όμως ομιχλώδη ιστορία αντιθέσεων. Ακόμα και το βιβλίο του Martin Prinz, από το οποίο εμπνεύστηκε ο Γερμανός σκηνοθέτης Benjamin Heisenberg, δε φαίνεται ικανό να δώσει απαντήσεις περί της προσωπικότητας του διαβόητου αυτού outlaw.
Το σκηνοθετικό ταλέντο του Heisenberg είναι τόσο αναμφισβήτητο όσο και το ότι παραιτείται ευθύς εξαρχής από οποιαδήποτε προσπάθεια εικασίας αναφορικά με τα κίνητρα, τον ψυχισμό ή την ιδεολογία του Rettenberger. Υποθέτοντας ότι δεχόμαστε τα όσα εξιστορεί 'Ο Ληστής', ο Γερμανός δηλώνει ξεκάθαρα ότι η ταινία του είναι ούτε λίγο ούτε πολύ η βιογραφία ενός άλυτου μυστηρίου κι όχι απλώς κάποιου ανθρώπου. Η φαινομενική κενότητα του ήρωα ή - μάλλον - η ανοικτή παραδοχή άγνοιας περί αυτού, είναι και το μεγαλύτερο στοίχημα τόσο για τον Heisenberg όσο και για τον ίδιο το θεατή που στέκει απέναντι στην ταινία αναρωτώμενος κατά πόσο μπορεί να αντέξει στα επιτακτικά όσο και αναπάντητα ερωτήματα που του προκύπτουν. Το μόνο ξεκάθαρο σημείο της διαλεκτικής του φιλμ είναι το σχόλιο περί 'καλής' ή 'κακής' χρήσης του χαρίσματος. Από τη μία καταξιωμένος μαραθωνοδρόμος, από την άλλη ληστής και φυγάς με όπλο τα ακάματα πόδια.
Η στιβαρή κινηματογράφηση και η θαυμαστή υφολογική συνέπεια του υποψήφιου για Χρυσή Αρκτο στο Βερολίνο, «The Robber», θυμίζει κάτι από τη ιδιαιτερότητα της χανεκικής γραφής. Αναμετριέται θαρραλέα με το μύθο που άφησε πίσω του ο Rettenberger, εμπιστευόμενο τη σωκρατική ρήση 'εν είδα ότι ουδέν είδα', στην προσπάθειά του να ψηλαφήσει την ψυχή ενός αερικού.
Τι ήταν τελικά ο Rettenberger; Ένα ακόμα ψυχοπαθολογικά αντικοινωνικό στοιχείο, παράνομος, παράφρων, σπουδαίος αθλητής ή ένας άνθρωπος που έψαχνε το σημείο ισορροπίας του σε διαφορετικούς γεωμετρικούς τόπους το σύνηθες; Αντίθετα με άλλους διάσημους παρανόμους όπως ο Dillinger και ο Mesrine, ο Rettenberger άφησε πίσω μόνο ακραία αντιθετικές πράξεις, τη αδιαμφισβήτητη λατρεία για το τρέξιμο και - το κυριότερο - ένα χάος ως προς το ποιος πραγματικά υπήρξε. Κατ' αναλογία, η ταινία του Heisenberg αντέχει - ή βολεύεται, όπως το πάρει κανείς - να παρατηρήσει επίμονα τον ήρωα χωρίς να υπεισέρχεται σε (υπερ)επεξηγηματικές ατραπούς που επέλεξαν βιογραφίες άλλων outlaws, ξεγλιστρώντας παράλληλα από την αλληλουχία των κλισέ που τις συνοδεύει. Ο Rettenberger είναι κάποιος που δε θα μάθουμε ποτέ.
Να σημειωθεί ότι 'Ο Ληστής' συγκαταλέγεται στα φαβορί για την κατάκτηση της Χρυσής Αθηνάς, ενώ άφησε θετικότατες εντυπώσεις στο κοινό. Δυστυχώς, όπως πληροφορηθήκαμε λίγο πριν την προβολή στον Απόλλωνα, η παρουσία του σκηνοθέτη δεν κατέστη τελικώς δυνατή, στερώντας μας τη δυνατότητα να λύσουμε αρκετές από τις απορίες μας για την ταινία. Επιπλέον, η προβολή έγινε με μία ελαφριά αλλοίωση στην αναλογία του κάδρου - φαινόμενο που επαναλήφθηκε αργότερα και στην προβολή του «Regretters», κι αυτό είναι κάτι που δε θα πρέπει να περάσει απαρατήρητο από τους διοργανωτές.
Νεκτάριος Σάκκας - 17.09.2010 |
