 Duncan Jones. Σκηνοθέτης του Moon. Γιος του David Bowie. Κάτοχος της Χρυσής Αθηνάς (βραβείο καλύτερης ταινίας) των Νυχτών Πρεμιέρας 2009. Όποια από τις παραπάνω αστραφτερές ιδιότητές του κι αν επιλέξετε για να τον περιγράψετε, η πραγματικότητα θα σας διαψεύσει. Ο Duncan Jones, κατά κόσμον... Zowie Bowie, είναι ένας από τους πιο απλούς και προσηνείς άνθρωπος της showbiz.
Ενθουσιασμένος με την πραγματικά εντυπωσιακή πορεία του σκηνοθετικού του ντεμπούτου, το οποίο λατρεύεται από κοινό και κριτικούς όπου κι αν παίζεται, και ανυπόκριτα χαρούμενος που βρίσκεται στην Ελλάδα και το διαγωνιστικό των Νυχτών Πρεμιέρας, απάντησε στις ερωτήσεις μας με τον ενθουσιασμό ενός μικρού παιδιού, χωρίς να γνωρίζει ακόμα ότι θα φύγει από την Αθήνα κρατώντας στα χέρια του (πανάξια) το μεγάλο βραβείο του Φεστιβάλ.
Μαριάννα Ράντου: Όταν γυρίζατε το φιλμ θέλατε να κάνετε μια φουτουριστική ταινία επιστημονικής φαντασίας ή όλο αυτό είναι ένα έμμεσο σχόλιο για την υπάρχουσα κατάσταση στη Γη;
Duncan Jones: Για να είμαι ειλικρινής, οποιαδήποτε πολιτική προέκταση υπάρχει στο φιλμ είναι δευτερεύουσα. Για μένα, το «Moon» δημιουργήθηκε εξαρχής με σκοπό να είναι ένα φιλμ ανθρωποκεντρικό που μιλά για τη μοναξιά, για το πώς είναι να ζεις ολομόναχος για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, πώς είναι το να προσπαθείς να διατηρήσεις μια σχέση εξ αποστάσεως - ξέρεις, πολύ προσωπικά ζητήματα. Και η όποια πολιτική τους πλευρά, το τι θα μπορούσε δηλαδή να συμβαίνει εκείνη τη στιγμή στον κόσμο, είναι περισσότερο ένα πλαίσιο στο οποίο αναπτύσσονται τα παραπάνω θέματα.
Μαριάννα Ράντου: Δεδομένου ότι το έργο διαδραματίζεται σε μελλοντικό χρόνο, πώς πιστεύετε ότι θα βλέπουν το φιλμ σε 30 χρόνια από τώρα; Θα μπορούσαν οι μελλοντικοί θεατές να το θεωρήσουν 'επίκαιρο' όταν το παρακολουθούν;
Duncan Jones: Αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα σκέψη. Γιατί οποιοσδήποτε ασχολείται και μπορεί να κατανοήσει το επιστημονικό κομμάτι του έργου, θα αναγνωρίζει ότι αυτά που αναφέρονται στην ταινία είναι πολύ πιθανόν να συμβούν και στην πραγματικότητα. Η διαστημική βάση στη Σελήνη είναι πολύ ρεαλιστικό σενάριο, ενώ κι η πιθανότητα της εξόρυξης του Ηλίου-3 κι η χρήση του στοιχείου αυτού ως κύριας πηγής ενέργειας της Γης είναι υποθέσεις ελεγμένες επιστημονικά. Επομένως όλα αυτά είναι αν μη τι άλλο λογικοφανή σενάρια για το μέλλον.
Κι αν πράγματι συμβούν, τότε φαντάζομαι τους μελλοντικούς θεατές να παρακολουθούν το φιλμ και να αναγνωρίζουν στοιχεία της πραγματικότητάς τους και να λένε μεταξύ τους "Μα κοίταξε, τα πιο πολλά τα πέτυχε!". Οπότε ναι, πιστεύω ότι τουλάχιστον η μία πλευρά της ταινίας κάποτε θα είναι επίκαιρη. Κάποια άλλα στοιχεία του σεναρίου βέβαια, ίσως και όχι.
Μαριάννα Ράντου: Πώς κι επιλέξατε για το κινηματογραφικό σας ντεμπούτο να κάνετε ένα φιλμ επιστημονικής φαντασίας; Μοιάζει ένα είδος αρκετά δύσκολο για έναν πρωτάρη, που συνήθως χρειάζεται μεγάλα budget και μοιάζει να έχει πολλές τεχνικές απαιτήσεις και δυσκολίες.
Duncan Jones: Ήμουν εξαρχής απολύτως βέβαιος ότι ήθελα να γυρίσω αυτό το έργο. Είχαμε ένα budget 5 εκατομμυρίων δολαρίων, που είναι σχετικά μικρό ποσό για ένα φιλμ sci-fi. Προσωπικά έχω μια προϊστορία στη διαφήμιση, και τα διαφημιστικά μου έχουν δώσει πολλή εμπειρία στη χρήση των ειδικών εφέ. Επομένως γνώριζα ότι αν ήθελα να κάνω με το πρώτο μου φιλμ κάτι το ιδιαίτερο που θα μπορεί να ξεχωρίζει από το σωρό, θα έπρεπε να 'παίξω' σ' ένα πεδίο το οποίο ήδη γνώριζα καλά. Έτσι, πέραν του ότι ήθελα παθιασμένα να δουλέψω με τον Sam (Rockwell), του οποίου είμαι πολύ μεγάλος φαν, ήθελα και να καταπιαστώ με ένα φιλμ στο οποίο θα μπορούσα να κάνω αυτό που ξέρω καλύτερα -ειδικά εφέ. Στο μέλλον θέλω φυσικά να κάνω μεγαλύτερα φιλμ από αυτό, μα ήθελα να δείξω από το πρώτο μου φιλμ ότι μπορούν να υπολογίζουν και σε μένα, ότι είμαι η επόμενη γενιά.
Μαριάννα Ράντου: Πάντως η χρήση των ειδικών εφέ δεν φαίνεται στο μάτι του μη εξοικειωμένου θεατή -το αντίθετο μάλιστα: για ταινία επιστημονικής φαντασίας έμοιαζε να μην έχει σχεδόν καθόλου εφέ.
Duncan Jones: Κι όμως -έχει πάρα πολλά. Αλλά μόνο συγκεκριμένα είδη. Έχουμε χρησιμοποιήσει παραδείγματος χάριν μινιατούρες για τα σκηνικά. Γενικά ό,τι έχουμε κάνει δε θέλαμε να είναι ούτε προφανές, ούτε εμφανές. Αυτά τα πράγματα πρέπει να είναι αόρατα, κι ο θεατής να τα βλέπει αλλά να μην τα σκέφτεται. Υπάρχουν πάντως πάνω από 450 εφέ στην ταινία, που είναι πολλά. Αλλά δεν είναι τα εντυπωσιακά που βλέπει κανείς συνήθως σε ταινίες sci fi.
Μαριάννα Ράντου: Πώς προσεγγίσατε τον Sam Rockwell και τον Kevin Spacey και τους πείσατε να συμμετέχουν σε μια μικρή ανεξάρτητη παραγωγή, όταν μάλιστα ήταν και η πρώτη σας σκηνοθετική δουλειά;
Duncan Jones: Ήμουν πολύ αγχωμένος όταν πρωτοσυναντήθηκα με τον Sam. Του έδωσα τότε ένα σενάριο για ένα διαφορετικό έργο κι ενώ ενθουσιάστηκε με το σενάριο, ήθελε να παίξει έναν άλλο ρόλο από αυτόν που του προόριζα εγώ. Έτσι συναντηθήκαμε για να προσπαθήσουμε να πείσουμε ο ένας τον άλλον, αλλά κανένας μας δεν πέτυχε το στόχο του. Επειδή όμως θέλαμε πάρα πολύ να συνεργαστούμε, αποφασίσαμε να συζητήσουμε και να βρούμε τι είδους φιλμ θα μας ενδιέφερε να κάνουμε μαζί. Ένα άλλο ζήτημα είναι ότι, λόγω του παρελθόντος μου στην διαφήμιση, ένιωθα πολύ σίγουρος για το τεχνικό κομμάτι του φιλμ, ήμουν όμως πολύ ανασφαλής για το ερμηνευτικό κομμάτι και συγκεκριμένα με τη συνεργασία με έναν ηθοποιό του Hollywood. Μετά τη συνάντησή μας όμως, που αντιλήφθηκα ότι εκτός από αξιοθαύμαστος ηθοποιός είναι και πολύ συμπαθητικός άνθρωπος που δε θα έκανε βεντετισμούς, είπα με βεβαιότητα: "αυτός ο ηθοποιός θέλω να παίξει στην πρώτη μου ταινία".
Μαριάννα Ράντου: Όλοι επαινούν την εξαιρετική ερμηνεία του Sam Rockwell στην ταινία, η οποία αναμφίβολα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στη δική σας καθοδήγηση. Πώς ήταν η συνεργασία με έναν και μόνο ηθοποιό;
Duncan Jones: Ήταν μια πολύ έντονη εμπειρία. Με τον Sam έχουμε πάνω κάτω την ίδια ηλικία, μοιάζουμε κάπως εμφανισιακά, κι έχουμε γενικά πάρα πολλά κοινά. Μεγαλώσαμε με παρόμοιο τρόπο, μιας και είχαμε κι οι δύο κάπως εκκεντρικούς, καλλιτεχνικούς τύπους στο οικογενειακό μας περιβάλλον, κι έτσι μας ήταν πολύ πιο εύκολο να επικοινωνήσουμε. Επίσης, είχαμε και οι δύο σχέσεις εξ αποστάσεως εκείνη την περίοδο. Για όλους αυτούς τους λόγους μας ήταν πολύ εύκολο να καταλάβουμε ο ένας τον άλλον και μέσα από συζητήσεις ξεδιπλώναμε και τις διαφορετικές πτυχές του χαρακτήρα που υποδυόταν ο Sam.
Μαριάννα Ράντου: Χρησιμοποιείτε πολύ το internet για την προώθηση της ταινίας (σημ. ο ίδιος δραστηριοποιείται ενεργά ανανεώνοντας το site του, ενώ αξιοποιεί το twitter και το facebook), ξοδεύοντας και πολύ προσωπικό χρόνο. Πιστεύετε ότι αυτό έχει βοηθήσει στην προώθηση της ταινίας; Πόσο επηρεάζει το internet την κινηματογραφική καθημερινότητά μας;
Duncan Jones: Ναι, αναμφίβολα πιστεύω ότι το internet βοηθά στην προώθηση της ταινίας. Το «Moon» είχε αμέριστη συμπαράσταση από τα κινηματογραφικά διαδικτυακά μέσα, αλλά και την online κοινότητα των φαν της επιστημονικής φαντασίας. Το twitter ήταν επίσης για μένα ένα πολύ σημαντικό εργαλείο της καθημερινότητάς μου. Τα μεγάλα studios ξοδεύουν εκατομμύρια δολάρια και μόνο για την προώθηση μιας ταινίας τους. Όταν είσαι ανεξάρτητος κινηματογραφιστής πρέπει να βρεις μόνος σου τρόπους για να κάνεις την ταινία σου όχι μόνο να ακουστεί, αλλά και να προκαλέσεις τον κόσμο να ενδιαφερθεί να δει και να προωθήσει με τη σειρά του το φιλμ. Κι αυτό ακριβώς είναι που προσπάθησα να κάνω, και σ' αυτό το θέμα το internet ήταν ένα αναντικατάστατο εργαλείο. Όμως πρέπει να ασχολείσαι συστηματικά κι ουσιαστικά, και να δίνεις χρόνο κι ενέργεια για να το πετύχεις αυτό.
Μαριάννα Ράντου - 01.10.2009 | 
